Një grua derisa ishte duke ecur në Alpet Italiane zbuloi një fragment të një ekosistemi 280 milionë vjeçar, të kompletuar me gjurmë, fosile bimësh dhe madje edhe gjurmë pikash shiu, kanë konfirmuar studiuesit.
Claudia Steffensen ishte duke ecur pas burrit të saj në Parkun Malet Valtellina Orobie në Lombardi në vitin 2023 kur ajo shkeli në një shkëmb që dukej si një pllakë çimentoje, raportoi The Guardian.
“Më pas vura re këto modele të çuditshme rrethore me vija të valëzuara”, tha Steffensen për gazetën.
“Unë hodha një vështrim më të afërt dhe kuptova se ishin gjurmë”.
Shkencëtarët analizuan shkëmbin dhe zbuluan se gjurmët i përkasin një zvarraniku prehistorik, duke ngritur pikëpyetje se cilat të dhëna të tjera përtej “shkëmbit zero” të Steffensen fshiheshin në këto lartësi alpine.
Ekspertët më pas vizituan vendin disa herë dhe gjetën prova të një ekosistemi të tërë që daton që nga periudha Permian (299 milionë deri në 252 milionë vjet më parë). Permian karakterizohej nga një klimë që ngrohej shpejt dhe kulmoi me një ngjarje zhdukjeje të njohur si “Vdekja e Madhe”, e cila zhduku 90% të specieve të Tokës, shkruan livescience, përcjellë storm.
Gjurmët e këtij ekosistemi përbëhen nga gjurmë të fosilizuara nga zvarranikët, amfibët , insektet dhe artropodët që shpesh rreshtohen për të formuar “gjurmë”, sipas një deklarate të përkthyer.
Krahas këtyre gjurmëve, studiuesit gjetën gjurmë të lashta të farave, gjetheve dhe kërcellit, si dhe gjurmë pikash shiu dhe valësh që rrokulliseshin në brigjet e një liqeni parahistorik. Dëshmitë e këtij ekosistemi të lashtë u gjetën deri në 3,000 metra të larta në male dhe poshtë në fund të luginave, ku rrëshqitjet e dheut kanë depozituar shkëmbinj që mbajnë fosile gjatë shekujve.
Ekosistemi, i cili është i kapur në gur ranor me kokërr të imët, i detyrohet ruajtjes së tij mahnitëse afërsisë së tij të kaluar me ujin.
“Gjurmët u bënë kur këta gurë ranorë dhe rreshpe ishin ende rërë dhe baltë të njomur në ujë në skajet e lumenjve dhe liqeneve, të cilat në mënyrë periodike, sipas stinëve, thaheshin”, Ausonio Ronchi, një paleontolog në Universitetin e Pavias në Itali, i cili. ekzaminoi fosilet, thuhet në deklaratë.
Dielli i verës, duke i tharë ato sipërfaqe, i ngurtësoi deri në atë pikë sa kthimi i ujit të ri nuk i fshinte gjurmët, por përkundrazi i mbuloi me argjilë të re, duke formuar një shtresë mbrojtëse.
Sipas deklaratës, kokrrat e imta të kësaj rëre dhe balte ruajtën detajet më të mira, duke përfshirë shenjat e kthetrave dhe modele nga pjesa e poshtme e barkut të kafshëve.
Studiuesit thanë se gjurmët vijnë nga të paktën pesë lloje të ndryshme kafshësh, disa prej të cilave mund të kenë arritur madhësinë e dragonjve Komodo të ditëve të sotme (Varanus komodoensis), duke u rritur midis 2 deri në 3 m të gjatë.
“Në atë kohë, dinosaurët nuk ekzistonin ende, por kafshët përgjegjëse për gjurmët më të mëdha të gjetura këtu duhet të kenë qenë ende të një madhësie të konsiderueshme”, tha Cristiano Dal Sasso, një paleontolog vertebror në Muzeun e Historisë Natyrore të Milanos, i cili ishte eksperti i parë i kontaktuar për zbulimin.
Fosilet ofrojnë një dritare në një botë magjepsëse, të zhdukur prej kohësh, banorët e së cilës u zhdukën në fund të Permianit – por ato gjithashtu mund të na mësojnë për kohën në të cilën jetojmë tani, thanë studiuesit në deklaratë.
Shumë nga gjurmët prehistorike të zbuluara do të kishin mbetur të fshehura po të mos ishte ndryshimi i klimës , i cili po redukton me shpejtësi mbulesën e akullit dhe borës në Alpe.
“Këto fosile … dëshmojnë për një periudhë të largët gjeologjike, por me një prirje të ngrohjes globale krejtësisht të ngjashme me atë të sotme”, thanë studiuesit.
“E kaluara ka shumë për të na mësuar se çfarë rrezikojmë ta futim botën tani”.
