Kur është fundi i njerëzimit? Qoftë nga një holokaust bërthamor, rezultat i tejkalimit të një pragu kritik klimatik, në duart e robotëve me inteligjencë artificiale, ose asteroidi, pyetja shqetëson mendimet tona, kërkimet tona dhe zhurmat tona në Facebook. .
Tani, një teoricien paralajmëron se qytetërimi njerëzor i 8.2 miliardë njerëzve është në një kryqëzim kritik: kalimi midis asaj që ai parashikon do të jetë kolapsi autoritar dhe mbibollëk.
“Qytetërimi industrial po përballet me rënien ‘e pashmangshme’ pasi zëvendësohet nga ai që mund të rezultojë të jetë një qytetërim shumë më i avancuar ‘postmaterialist’ i bazuar në energjinë e pastër të shpërndarë të tepërt. Sfida kryesore është se qytetërimi industrial po përballet me një rënie kaq të shpejtë sa që kjo mund të prishë shfaqjen e një ‘cikli jetësor’ të ri dhe superior për specien njerëzore”, tha në një deklaratë, Instituti Schumacher për Sistemet e Qëndrueshme me bazë në Mbretërinë e Bashkuar.
Gaya Herrington, një studiuese e qëndrueshmërisë dhe analizës dinamike të sistemit në firmën konsulente KPMG, e cila nuk ishte e përfshirë në hulumtim, tha për The Independent: “Ne jetojmë në një moment historik tani ose kurrë dhe ajo që do të bëjmë në pesë vitet e ardhshme do të përcaktojë nivelet tona të mirëqenies për pjesën tjetër të këtij shekulli”.
Duke përdorur literaturën shkencore, studimi ofron një teori të ngritjes dhe rënies së qytetërimeve, duke arritur në përfundimin se njerëzimi është në prag të “hapit gjigant” të ardhshëm në evolucion, nëse përparimi nuk pengohet nga autoritarizmi.
Hulumtimi arrin në përfundimin se qytetërimet evoluojnë përmes një cikli jetësor me katër faza: rritje, stabilitet, rënie dhe transformim eventual. Qytetërimi industrial i sotëm, thotë ai, po ecën drejt rënies.
Rritja e politikës autoritare dhe përpjekjet për të mbrojtur industrinë e karburanteve fosile – të cilat prodhojnë emetimet e gazeve serrë që kontribuojnë në ndryshimin e klimës – janë faktorë që mund të rrezikojnë qytetërimin,. Rënia globale e kthimit të energjisë nga investimi është thelbësore për rënien.
Investimi në energjinë e pastër të dizajnuar me kujdes dhe aftësi të reja materiale si ajo industri, inteligjenca artificiale, printimi 3D dhe bujqësia e rritur në laborator, mund të krijojnë forma të reja të superbollëkut në rrjet – kur ka një bollëk burimesh të disponueshme përmes rrjeteve – që mbrojnë sistemet e Tokës. Por, ato nuk mund të qeverisen nga hierarkitë e vjetra industriale të centralizuara.
Në fund të fundit, ka një përçarje në zgjerim midis të ashtuquajturit sistem i ri në zhvillim dhe “sistemit operativ industrial”, duke çuar në përçarje politike dhe kulturore dhe kriza globale.
“Një hapësirë e re e mahnitshme është duke u shfaqur, ku njerëzimi mund t’i sigurojë vetes energji të bollshme, transport, ushqim dhe njohuri pa dëmtuar tokën. Ky mund të jetë kërcimi tjetër gjigant në evolucionin njerëzor. Por nëse nuk arrijmë të evoluojmë me të vërtetë si njerëz duke riorganizuar mënyrën se si i qeverisim këto aftësi në zhvillim me përgjegjësi dhe për të mirën e të gjithëve, ato mund të jenë zhbërja jonë. Në vend që të evoluojmë, ne do të regresojmë – nëse jo do të rrëzoheshim. Rritja e qeverive autoritare dhe të ekstremit të djathtë në mbarë botën, rrit këtë rrezik të madh të kolapsit”.
Në librin e tij të ri A Darwinian Survival Guide, profesori i Universitetit të Torontos, Daniel Brooks thotë se ndërsa rreziku është i madh dhe koha është e shkurtër, njerëzit mund të bëjnë ndryshimin.
Perspektiva sipas tij është se ndërsa utopia është e paarritshme, apokalipsi nuk do të ndodhë edhe nëse do të ketë një kolaps të madh të njerëzimit teknologjik. Ai beson se bota ka një “problem pa zgjidhje teknologjike” dhe se nëse ka një kolaps rreth vitit 2050, njerëzit që vazhduan biznesin si zakonisht “do të jenë të gjithë fajtorë – pavarësisht nga politika, ekonomia apo besimet – dhe ata të cilët arrijnë të jenë pjesë e të mbijetuarve dhe rindërtuesve do të ndajnë të gjithë meritën”.
“Ne pajtohemi me ata që thonë se kemi teknologji të mjaftueshme për të zgjidhur problemet tani dhe megjithëse përparimet teknologjike janë të dobishme, ritmi i përshpejtuar i ndryshimit të klimës globale po tejkalon shkallën e përparimit teknologjik – zgjidhja për të ruajtur njerëzimin teknologjik qëndron në ndryshimin e sjelljes sonë. (moszgjedhja e autoritarëve kundër shkencës do të ishte një ndryshim i mirë i sjelljes në nivel zgjedhjesh, një pikë me të cilën ne pajtohemi me Dr. Ahmed)”, shkroi Brooks, profesor i asociuar i Universitetit të Commonwealth të Virxhinias, Salvatore Agosta.
Vitin e kaluar, një ekip shkencëtarësh ndërkombëtarë tha se gjashtë nga nëntë kufijtë planetarë të Tokës – që përcaktojnë një hapësirë operative të sigurt për njerëzimin – janë kapërcyer.
“Ky përditësim mbi kufijtë planetarë përshkruan qartë një pacient që nuk është mirë, pasi presioni mbi planetin rritet dhe kufijtë jetikë po shkelen. Ne nuk e dimë për sa kohë mund të vazhdojmë t’i shkelim këto kufij kyç përpara se presionet e kombinuara të çojnë në ndryshime dhe dëme të pakthyeshme”, tha bashkëautori Johan Rockström, drejtor i Institutit të Gjermanisë Potsdam për Kërkimin e Ndikimit Klimatik.
Hulumtimet e botuara në fillim të këtij viti zbuluan se ruajtja e të paktën zero emetimeve neto të gazeve serrë, një nivel që mund të absorbohet nga natyra dhe metodat e tjera të heqjes së dioksidit të karbonit, është thelbësor deri në vitin 2100 për të minimizuar rrezikun e pikave klimatike dhe për të siguruar stabilitetin planetar.
“Luftërat e shumëfishta, pabarazia ekstreme, një kolaps klimatik që po afrohet dhe teknologjitë e reja të afta për të transformuar vetë ekzistencën tonë e kanë sjellë njerëzimin në një udhëkryq”, tha në shtator Sekretarja e Përgjithshme e Amnesty International, Agnes Callamard. “Nuk na mbetet kohë për vetëkënaqësi apo disfatizëm – vetëm një përgjegjësi e përbashkët për të shpëtuar botën që ua detyrojmë brezave të ardhshëm”.
Do të duhet të presim dhe të shohim nëse do të ndodhë ndonjë hulumtim tjetër i stilit të Hollivudit që parashikon fundin e botës nga sistemet e AI.
