⚡ Musk dhe themeluesi i Wikipedia-s përplasen mbi përshkrimin e ‘Përshëndetjes Naziste’
storm•/SHBA: 🤔Gjesti ishte mjaftueshëm kontrovers, por tani po shfaqen nën-kontroversa: Elon Musk po ironizon Wikipedia-n dhe po nxit për ndërprerjen e financimit të saj pasi një përshkrim i një gjesti të tij të fundit, që disa e kanë parë si përshëndetje naziste, u shfaq në faqen enciklopedike online.
⚔️ Përplasja vë përballë dy nga figurat më të njohura të teknologjisë në internet – dhe thekson dallimet e thella në filozofinë pas rrjetit social X të Musk dhe Wikipedia-s, e themeluar nga sipërmarrësi amerikan Jimmy Wales.
🔍 Musk, si pronari kryesor i X, ka lehtësuar rregullat e moderimit të përmbajtjes, gjë që ka lejuar përhapjen e dezinformatave në platformën e tij, ndërkohë që njëkohësisht e ka pozicionuar veten si mbështetës i Presidentit Donald Trump.
🎯 Ndërsa armiqësia e Musk ndaj Wikipedia-s mund të duket se lidhet me gjestin, qëllimi i Wikipedia-s për neutralitet faktik e bën atë një kundërshtar natyral të X, një platformë që gjithnjë e më shumë lidhet me luftëra kulturore, gjuhë urrejtjeje dhe dezinformata.
📖 Wikipedia dhe media në përgjithësi – të cilat Musk i kritikon gjithnjë e më shumë – gjithashtu paraqesin një kërcënim duke e mbajtur atë përgjegjës ndërsa ai përfshihet në qendër të politikës amerikane. Aktualisht, Wikipedia vlerësohet si përgjithësisht e besueshme pavarësisht se shkruhet nga një komunitet vullnetarësh.
🔥 Përplasja mes Musk dhe Wales filloi pasi miliarderi tërhoqi vëmendjen të hënën me një gjest në një event inaugurues të Trump.
🫡 Duke falënderuar turmën për rikthimin e Trump në Shtëpinë e Bardhë, Musk preku anën e majtë të gjoksit të tij me dorën e djathtë dhe pastaj shtriu krahun me pëllëmbën hapur. Ai më pas u kthye nga turma pas tij dhe e përsëriti gjestin.
🗓️ Të mërkurën, faqja biografike e Musk në Wikipedia dhe faqja mbi “Përshëndetjen Naziste” përfshinin këtë episod. Të martën, Musk shpërndau një pjesë të asaj që dukej të ishte një përshkrim nga Wikipedia, megjithëse përmbajtja e faqes të mërkurën kishte ndryshuar pak.
✍️ Teksti i shpërndarë lexonte: “Gjatë fjalimit të tij gjatë inaugurimit të dytë të Trump, Musk dy herë shtriu krahun e djathtë drejt turmës në një kënd të pjerrët. Gjesti u krahasua me një përshëndetje naziste ose fashiste. Musk mohoi çdo domethënie pas gjestit.”
🗯️ Bashkë me postimin, Musk sulmoi si Wikipedia-n ashtu edhe mediat, një tjetër objektiv i preferuar i tij, duke sugjeruar se të dyja përhapin dezinformata.
💬 “Meqenëse propaganda e mediave tradicionale konsiderohet një burim ‘i vlefshëm’ nga Wikipedia, ajo natyrisht bëhet një zgjatim i propagandës së mediave tradicionale!” shkroi Musk.
🚫 Ai gjithashtu u bëri thirrje mbështetësve të tij të “ndërpresin financimin” për Wikipedia-n.
🤑 Duke ironizuar blerjen e X nga Musk në 2022 për 44 miliardë dollarë, Wales iu kundërpërgjigj: “Mendoj se Elon është i pakënaqur që Wikipedia nuk është në shitje.”
🌐 E drejtuar nga organizata jofitimprurëse Wikimedia Foundation, Wikipedia është një përjashtim në peizazhin aktual të internetit, të dominuar nga kompani si Google dhe Meta – duke iu kthyer ditëve idealiste të internetit të hershëm kur lëvizja open-source shfrytëzoi talentet e vullnetarëve për të ofruar qasje falas në mjete dhe dije.
🤷 Wales e pyeti Musk nëse kishte “ndonjë gjë që e konsideron të pasaktë në atë përshkrim?” dhe shtoi se nuk ishte propagandë, por “fakt. Çdo element i saj.” Wikipedia, e themeluar më 15 janar 2001, filloi në gjuhën angleze, por brenda dy muajsh u lançua edhe në gjermanisht dhe suedisht. Sot është e disponueshme në qindra gjuhë.
🛠️ “Do të thoja se rënia e besimit në gazetari dhe politikë është mjaft e rëndë, gjë që në disa raste përkthehet në njerëz që ndihen më të zemëruar dhe të humbur,” tha Wales për Intelligencer.
⚙️ Por mes komunitetit të Wikipedia-s, ai tha: “Ne thjesht punojmë vazhdimisht, duke u përpjekur të jemi neutralë, duke u përpjekur të jemi të qartë.”
🚀 Pas blerjes së Twitter nga Musk në 2022, i riemërtuar si X, ai shkatërroi ekipet e besimit dhe sigurisë dhe prezantoi Community Notes, një mjet moderimi i bazuar te komuniteti, që platforma e ka promovuar si një mënyrë për përdoruesit të shtojnë kontekst në postime.
⚠️ Por studiuesit thonë se ulja e barrierave në X dhe rikthimi i llogarive të ndaluara dikur për përhapje të dezinformatave, e ka kthyer platformën në një parajsë për dezinformata.
