Mediumi i njohur Bloomberg, i ka kushtuar një tekst, zgjedhjeve të përgjithshme që do të mbahen këtë të diel.
Mediumi në fjalë, ka përmendur marrëdhëniet jo të mira që i ka kryeministri aktual me administratën Trump.
Teksti pa ndërhyrje:
Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, është pritur nga mijëra mbështetës që brohorasin “Baba! Baba!” teksa përshkon vendin për të siguruar mbështetje për një mandat të ri qeverisës.
Kjo nofkë është e pazakontë për demokracinë më të re të Evropës – dhe një dëshmi e popullaritetit të agjendës së Kurtit, e cila synon të çrrënjosë korrupsionin dhe të integrojë më shpejt komunat me shumicë serbe në veri me pjesën tjetër të vendit.
Por më shumë se një çerek shekulli pasi një fushatë ushtarake e NATO-s dëboi trupat jugosllave dhe hodhi themelet për pavarësinë e Kosovës në vitin 2008, stili i tij i palëkundur i udhëheqjes ka shqetësuar gjithashtu aleatët në Bashkimin Evropian dhe Shtetet e Bashkuara. Ata e kanë akuzuar për veprime të njëanshme dhe për nxitje tensionesh me Serbinë fqinje, e cila refuzon të njohë sovranitetin e Kosovës.
Prova e tij më e madhe mund të vijë me rikthimin e presidentit amerikan Donald Trump, administrata e parë e të cilit, sipas Kurtit, ka qenë vendimtare në rrëzimin e qeverisë së tij të parë në vitin 2020.
“Nuk mund të presim që Amerika dhe Evropa të na mbështesin dhe të ndiejnë simpati për ne siç bënë në pranverën e vitit 1999”, tha Kurti, 49 vjeç, për mbështetësit, muajin e kaluar në qytetin e Gjilanit, në lindje të Kosovës.
“Prandaj, tani qëndrojmë në këmbë për veten tonë. Qëndrojmë në këmbë për atdheun tonë. Jemi më të fortë dhe më të qëndrueshëm se Serbia”.
Një shumicë e re?
Lëvizja Vetëvendosje e Kurtit pritet të fitojë zgjedhjet parlamentare të Kosovës të dielën. Edhe pse sondazhet e besueshme janë të pakta, synimi i tij është të sigurojë një shumicë të pastër në Kuvend, një arritje që partia e tij e realizoi katër vite më parë, ndërsa votuesit lënë pas përplasjet e tij me aleatët për t’i dhënë një mandat të tretë që nga marrja e postit.
Qëndrimi “Kosova e para” i Kurtit, i cili dikur ishte aktivist studentor dhe u burgos nga autoritetet serbe gjatë sundimit të Slobodan Millosheviqit, është shoqëruar me dhunë etnike më të rënda në dy dekada midis serbëve dhe shqiptarëve të Kosovës. Një përleshje e armatosur në kufi në vitin 2023 nxiti frikën për luftë; një shpërthim që dëmtoi një rrugë ujësjellësi në nëntor, u cilësua nga Kurti dhe aleatët e tij si një “akt terrorist” nga Serbia.
Muajin e kaluar, një fushatë e re për mbylljen e organizatave të drejtuara nga serbët synonte të përfundonte “institucionet paralele” dhe të riafirmonte sovranitetin e Kosovës. Ky veprim ngjalli një reagim të ashpër nga Serbia, por edhe nga BE-ja, e cila e cilësoi lëvizjen si “të njëanshme dhe të pa koordinuar.”
‘Mos u mashtroni’
Përplasja me aleatët më të fuqishëm të Kosovës nuk po shfaq shenja qetësimi. Këshilltari i Trumpit, Richard Grenell, i cili ishte i dërguari i posaçëm i presidentit për Serbinë dhe Kosovën gjatë administratës së parë, e sulmoi këtë javë Kurtin duke e quajtur “të pabesueshëm.”
“Retorika që përdor Kurti tani, duke pretenduar se është i afërt me SHBA dhe më i mirë se të gjitha qeveritë e tjera të Kosovës, është absolutisht e rreme”, tha Grenell në një postim në platformën sociale X më 3 shkurt – një postim që u rishpërnda nga djali i presidentit, Donald Trump Jr.
Kurti ka kritikuar ashpër Grenellin – të cilin e ka akuzuar për ndihmën në rrëzimin e qeverisë së tij të parë në vitin 2020 – dhe zyrtarë të tjerë në të kaluarën për ndërhyrje në politikën e Kosovës. Por presioni e ka vendosur kryeministrin në një pozitë të vështirë diplomatike, ndërkohë që përpjekjet për të rregulluar marrëdhëniet me Serbinë – një kusht për anëtarësimin e të dyja vendeve në BE – kanë shënuar pak përparim.
Presidenti serb Aleksandar Vuçiq e ka akuzuar vazhdimisht Kurtin për ushtrimin e presionit ndaj komunitetit serb që të shpërngulet nga Kosova.
Pasi kosovarët siguruan liberalizimin e vizave nga BE vitin e kaluar, mijëra qytetarë nga vendi me popullsinë më të re në Evropë janë larguar. Kundërshtarët politikë në vend e akuzojnë Kurtin për përdorimin e një retorike luftarake që destabilizon perspektivat e vendit.
Një qasje e rrezikshme?
Qasja e njëanshme e kryeministrit ka krijuar tashmë kritikë të brendshëm, përfshirë presidenten Vjosa Osmani dhe kryeministrin e Shqipërisë, Edi Rama, të cilët theksojnë se Kosova ka nevojë për aleatë.
“Aleancat e Kosovës me vendet e tjera janë më të mëdha dhe më të rëndësishme se secili prej nesh si politikanë”, tha Osmani para deputetëve në fjalimin e saj vjetor. “Aleancat ekzistojnë për të na mbrojtur; prandaj, vënia e tyre në rrezik, lojërat politike me to ose minimi i tyre rrezikon vetë mbrojtjen e republikës sonë”.
Por tërheqja e Kurtit për votuesit mbetet e dukshme. Duke folur para një audience prej disa mijërash pranë një termocentrali gjashtëdhjetëvjeçar në Obiliq, rreth 11 kilometra nga Prishtina, Kurti premtoi të mbrojë vendet e punës për 4,000 punonjësit. Ata e dëgjonin edhe pse qeveria e tij synonte të modernizonte dhe të mbyllte pjesë të uzinës – një prej ndotëseve në Evropë – në një vend që renditet ndër më të ultët për cilësinë e ajrit në Evropë.
A do t’ia arrijë qëllimin?
Ndoshta më tërheqëse për kosovarët ka qenë fushata e Kurtit kundër korrupsionit. Shumë janë të lodhur pas dy dekadave të ndarjes së pushtetit mes partive të udhëhequra nga ish-komandantë guerilë. Kjo përfshin Partinë Demokratike, e themeluar nga ish-presidenti Hashim Thaçi, i cili tani ndodhet në burg përballë akuzave për krime lufte.
“Ai është më i miri – po punon me ndershmëri”, tha Aziz Halimi, një punëtor 47-vjeçar i termocentralit. “Ai ka shtrirë sovranitetin në të gjithë territorin e Kosovës. Ne jemi shtet – dhe duhet të veprojmë si i tillë”.
Nëse Kurti nuk arrin shumicën, ai mund të detyrohet të kërkojë një partner qeverisës, gjë që mund të frenojë veprimet e tij të njëanshme.
“Ai ka nevojë për kontroll dhe ekuilibër”, tha analisti i pavarur, Ermal Sadiku.
