SHBA u ka kërkuar aleatëve evropianë që të plotësojnë një pyetësor duke detajuar se sa trupa dhe kapacitete mund të vendosin në Ukrainë si garanci sigurie për t’i dhënë fund luftës atje, tha të shtunën Presidenti i Finlandës.
“Amerikanët u kanë ofruar evropianëve një pyetësor se çfarë do të ishte e mundur”, tha Alexander Stubb në një konferencë shtypi në Konferencën e Sigurisë në Mynih, duke konfirmuar një raport nga Financial Times.
“Kjo do t’i detyrojë evropianët të thonë se u takon evropianëve të vendosin nëse ata i përgjigjen pyetësorit apo nëse i përgjigjen së bashku”, shtoi ai.
I pyetur për bisedimet që Donald Trump tha në fillim të javës se do të fillonin “menjëherë” midis SHBA dhe Rusisë për të sjellë paqen në Ukrainë, Stubb tha se “asgjë nuk ka filluar” dhe bëri thirrje për qetësi në Evropë.
Deklarata e Presidentit të SHBA nxiti dënime të përhapura në Evropë për frikën se Ukraina dhe vendet evropiane do të përjashtoheshin nga bisedimet e paqes. Komentet shtesë nga Sekretari i Shtetit i SHBA-së, Pete Hegseth, se qëllimet e Ukrainës për t’u bërë anëtare e NATO-s dhe për t’u rikthyer në kufijtë e saj të para 2014 ishin “joreale” gjithashtu shtrembëruan pupla pasi sugjeroi se Rusia kishte siguruar tashmë dy lëshime të mëdha pa ofruar asgjë në këmbim.
“Evropa duhet të bashkojë veprimet e saj. Evropa duhet të flasë më pak dhe të bëjë më shumë. Ajo që më shqetëson është se ne po shohim diplomaci, e cila është kudo. Unë shoh shumë njerëz këtu që janë të mërzitur dhe që nuk janë të kënaqur me situatën. Por pyetja ime është, në rregull, çfarë do të bëni për këtë?”, u tha gazetarëve Stubb.
Politikani finlandez, i cili ishte kryetar i Organizatës për Siguri dhe Bashkëpunim në Evropë (OSBE) kur po ndërmjetësohej marrëveshja e paqes në Gjeorgji në vitin 2008, tha se bisedimet e paqes kanë të paktën tri faza dhe se Trump kishte nisur të parën mbi “para-negociatat”.
Gjatë kësaj faze, tha ai, qëllimi do të ishte të ushtrohej presion maksimal mbi Rusinë dhe të vazhdojë të sigurohet që Ukraina të jetë në një pozicion të fortë.
Faza e dytë do të ishte një armëpushim me një demarkacion të kufirit dhe monitorim nga të dyja palët, gjatë të cilit do të duhej të ndërmerreshin “masat e ndërtimit të besimit” nga të dyja palët, ndërsa ata diskutonin modalitetet dhe axhendën ose negociatat aktuale, që do të ishte faza e tretë.
“Por kjo nuk mund të ndodhë nëse nuk ka rregullime të qarta sigurie për Ukrainën, ku Ukraina merr drejtimin, ku BE-ja mbështet dhe kur të bashkuara ku Shtetet e Bashkuara ofrojnë një prapavijë, sepse e vetmja gjë që Rusia dhe Putin e kuptojnë është fuqia”, tha Stubb.
“Tani e dimë se duhet ta zhvendosim Ukrainën në një pozicion të fortë në negociata. Por për këtë, ne kemi nevojë për një plan. Dhe mua më duket sikur askush nuk ka vërtet një strategji për një plan”, shtoi ai.
Pyetësori i SHBA-së, vazhdoi ai, duhet të shihet si “lajm i mirë” pasi sugjeroi që aleatët të kenë kohë për t’u përgatitur.
Ai tha se Evropa “nuk duhet të ecë përpara” duke u shqetësuar se kush do të jetë në tryezën e bisedimeve dhe duhet të fokusohet në sigurimin që mund t’i sigurojë Ukrainës “rregullime të qëndrueshme sigurie”.
“Unë mendoj se fundi është shumë i qartë në tryezën e negociatave, nëse ka një tryezë, do të përbëhet nga Ukraina, Rusia, Shtetet e Bashkuara dhe Evropa në një formë ose në një tjetër”, tha ai.
Gjenerali Keith Kellogg, i dërguari special i Trump për Ukrainën dhe Rusinë, më herët gjatë ditës kishte thënë se pjesëmarrja evropiane në bisedimet e paqes nuk ishte e garantuar.
