Sekretari amerikan i Thesarit, Scott Bessent, ka mbrojtur idenë e Donald Trump për një marrëveshje me Ukrainën për të zhvilluar burimet e saj natyrore dhe mineralet kritike, duke thënë se plani do të nxiste rritjen zhvillimit të vendit pas luftës dhe nuk përfshin ndonjë presion ekonomik shtrëngues.
Komentet e Scott Bessent në një shkrim për Financial Times vijnë ndërsa zyrtarët e administratës Trump po përpiqen të arrijnë atë që ata pretendojnë se është një partneritet ekonomik me Kievin, si pjesë e shtytjes së tyre më të gjerë diplomatike për të ndërmjetësuar një marrëveshje paqeje midis Rusisë dhe Ukrainës.
Zyrtarët ukrainas deri më tani kanë hedhur poshtë kërkesat e SHBA-së për një marrëveshje të tillë, por zyrtarët amerikanë po ushtrojnë presion intensiv mbi Kievin në përpjekjet e tyre për një marrëveshje.
Zyrtarët në Kiev besojnë se sulmi i Trump kundër presidentit ukrainas Volodymyr Zelenskyy këtë javë, duke e përshkruar atë si një diktator dhe duke sugjeruar se Ukraina, jo Rusia, kishte filluar luftën, janë mënyra për të armatosur fuqishëm Kievin në një marrëveshje minerale.
Në opinion, Bessent paraqiti disa nga detajet e propozimit të SHBA. Ai tha se të ardhurat e Ukrainës nga “burimet natyrore, infrastruktura dhe asetet e tjera” do të “ndahen në një fond të fokusuar në rindërtimin dhe zhvillimin afatgjatë të Ukrainës, ku Shtetet e Bashkuara do të kenë të drejta ekonomike dhe qeverisëse në ato investime të ardhshme”.
Megjithatë, Bessent nuk tha se sa nga të ardhurat nga nxjerrja e mineraleve do t’i ndahen fondit ose sa do t’i paguhen SHBA-së. Trump e ka paraqitur marrëveshjen për mineralet si një mënyrë për të siguruar që Ukraina të kthejë ndihmat e mëparshme ushtarake të SHBA.
Një draft i mëparshëm i marrëveshjes i raportuar nga mediat ukrainase, për të cilin zyrtarët ukrainas thanë se ishte i saktë, thoshte se fondi do të krijohej “me barrë (pretendim ligjor) të të ardhurave të tilla në favor të Shteteve të Bashkuara”.
Ai tha gjithashtu se SHBA do të vendosë se sa nga fondi do të paguhet për projektet e rindërtimit.
Në shkrimin e tij, Bessent tha se marrëveshja do të përfshinte “standarde të larta të transparencës, llogaridhënies, qeverisjes së korporatave dhe kornizave ligjore të nevojshme për të tërhequr investimet e fuqishme private për rritjen e pasluftës në Ukrainë” dhe përfshirja e Amerikës “nuk do të linte hapësirë për korrupsion dhe marrëveshje të brendshme”.
Sekretari amerikan i Thesarit udhëtoi në Ukrainë në fillim të këtij muaji në udhëtimin e tij të parë ndërkombëtar për të bërë marrëveshjen me presidentin Volodymyr Zelenskyy .
Ndërsa zyrtarët amerikanë, përfshirë Mike Waltz, këshilltarin e Trumpit për sigurinë kombëtare, kanë thënë se besojnë se një marrëveshje është afër, zyrtarët ukrainas janë më të ruajtur.
“Drafti në tryezë tani ka nevojë për më shumë punë”, tha një person i përfshirë në negociata. “Ne shohim atje shumë detyrime të Ukrainës dhe gjëra shumë të dobëta [të ofruara] nga pala amerikane, kështu që drafti, si për sot, nuk është gati të pranohet në nivelin e presidentit”.
Negociatat shkuan herët në mëngjes për ditën e tretë dhe do të vazhdojnë të shtunën dhe ndoshta deri të dielën.
Zelenskyy ka thënë se propozimi fillestar i Bessent nuk ishte në interesin e Ukrainës, pasi kërkonte 50 për qind të të drejtave për tokën e rrallë dhe mineralet kritike të vendit në këmbim të ndihmës ushtarake të kaluar dhe nuk përmbante asnjë ofertë për ndihmë në të ardhmen.
Zyrtarët e lartë ukrainas thanë se kishin kaluar javën e kaluar duke hartuar një kundërpropozim, të cilin e diskutuan me të dërguarin special të SHBA-së për Ukrainën, Keith Kellogg, në Kiev të enjten dhe të premten.
Zelenskyy dëshiron që administrata Trump të ofrojë garanci sigurie në një propozim të ri përpara se të bien dakord për të nënshkruar.
Në shkrimin, Bessent tha se kushtet e marrëveshjes do të “sigurojnë që vendet që nuk kanë kontribuar në mbrojtjen e sovranitetit të Ukrainës nuk do të jenë në gjendje të përfitojnë nga rindërtimi i saj ose nga këto investime”.
Bessent sugjeroi gjithashtu se SHBA nuk po përpiqej të merrte kontrollin e burimeve natyrore të Ukrainës me forcë.
“Le të jemi gjithashtu të qartë se çfarë nuk është kjo. Shtetet e Bashkuara nuk do të marrin pronësinë e aseteve fizike në Ukrainë. As nuk do ta ngarkonte Ukrainën me më shumë borxhe. Ky lloj presioni ekonomik, ndërsa vendoset nga aktorë të tjerë globalë, nuk do të çonte përpara interesat amerikane apo ukrainase”, shkroi ai.
