Storm• | Edicioni i mëngjesit, 2 prill 2025
Zhvillimet më të fundit në arenën ndërkombëtare flasin për përforcimin e ndikimit të Donald Trump në SHBA, për një incident të rëndë në Gaza që ka tërhequr vëmendjen e OKB-së, dhe për një sërë ngjarjesh me jehonë të gjerë nga Evropa në Azi.
SHBA: Trump përforcon shumicën, por tensionet rriten
Në natën e parë të madhe zgjedhore të vitit 2025, dy republikanë të mbështetur nga Donald Trump kanë fituar zgjedhjet e jashtëzakonshme në Florida, duke siguruar partisë një avantazh të rëndësishëm në Dhomën e Përfaqësuesve. Këto fitore vijnë në një moment kyç për agjendën e Trump gjatë mandatit të tij të dytë presidencial.
Ndërkohë, në Wisconsin, një garë për Gjykatën Supreme të Shtetit është kthyer në referendum mbi ndikimin politik të Elon Musk. Kandidatja liberale Susan Crawford triumfoi ndaj konservatorëve, përkundër 25 milionë dollarëve të investuar nga Musk dhe rrjeti i tij mbështetës. Ekspertët thonë se gara është tregues i ndjeshmërisë së opinionit ndaj përzierjes së korporatave në politikë.
Administrata Trump, nga ana tjetër, ka finalizuar planin për tarifat e reja tregtare “reciproke”, të cilat pritet të hyjnë në fuqi që nga sot. Analistët paralajmërojnë se ky vendim mund të tronditë themelet e aleancave transatlantike dhe ekonomike me Kanadanë dhe vendet e Azisë-Paqësorit.
Lëvizje tjera të administratës:
- Po thellohet ndarja në radhët konservatore për shkak të mënyrës agresive të zbatimit të dëbimeve. Një qytetar u dëbua gabimisht në El Salvador, ku u burgos.
- Sekretari i Shtetit Marco Rubio ka urdhëruar kontrollin e llogarive sociale të aplikantëve për viza, veçanërisht për përmbajtje kundër SHBA-së dhe Izraelit.
- Trump do të takojë sot zyrtarët e Shtëpisë së Bardhë për të diskutuar të ardhmen e TikTok në tregun amerikan.
Senatori Cory Booker, ndërkohë, ka kritikuar ashpër politikat e Trump përmes një fjalimi rekord prej mbi 25 orësh në Senat.
OKB: Izraeli vrau punëtorë shpëtimi në Gaza dhe i groposi në një varrezë masive
OKB ka akuzuar Izraelin për vrasjen e 15 punëtorëve të shpëtimit gjatë një operacioni evakuimi në Gaza javën e kaluar. Trupat e viktimave, sipas OKB-së, janë groposur në një varrezë masive nga ushtria izraelite.
Ndërkohë që ushtria izraelite pretendon se nëntë prej tyre ishin militantë palestinezë pa autorizim për të lëvizur në atë zonë, OKB dhe organizatat humanitare këmbëngulin se të gjithë viktimat ishin pjesë e ekipeve të shpëtimit me mjete të qarta dhe të shënuara. Pamjet dhe dëshmitë tregojnë se automjetet humanitare – përfshirë ambulanca, një zjarrfikëse dhe një automjet të OKB-së – janë shtypur nga buldozerët izraelitë.
Në politikën e brendshme izraelite, kryeministri Benjamin Netanyahu është detyruar të tërheqë kandidaturën e Eli Sharvit për postin e shefit të inteligjencës së brendshme pas kundërshtimeve të ashpra nga e djathta.
Italia përshkallëzon kriteret për shtetësinë
Ministria e Jashtme italiane ka njoftuar ndryshime të mëdha në procedurat për përfitimin e shtetësisë. Tani e tutje, vetëm personat me prindër ose gjyshër italianë do të kenë të drejtë aplikimi – përjashtuar ata që thjesht kanë pasur ndonjë të afërm italian pas vitit 1861.
“Qytetaria italiane është një çështje serioze, nuk është një lojë për të marrë një pasaportë për të shkuar për shopping në Miami,” deklaroi ministri Antonio Tajani.
Zhvillime tjera ndërkombëtare
- Tajvan: Kina ka nisur stërvitje ushtarake si “ndëshkim” për qëndrimet pro-pavarësisë të presidentes së re të ishullit.
- Bangladeshi: Ekstremizmi islamik po kërkon rikthim në politikë pas rënies së një regjimi autoritar.
- Siria: Milicitë e pakicës Druse mbeten kritike ndaj qeverisë dhe refuzojnë mobilizimin ushtarak.
- SHBA: Autoritetet federale kërkojnë dënimin me vdekje për Luigi Mangione, i akuzuar për një vrasje në Manhattan.
Nga Evropa
- Britania: Një fushatë në rritje “Fëmijëri pa Smartphone” po fiton mbështetje mes shqetësimeve për përmbajtjet e dëmshme online.
- Islanda: Një shpërthim vullkanik ka rrezikuar qytetin Grindavík dhe ka mbyllur spa-në e famshme Blue Lagoon.
- Rusia: Thellohet persekutimi ndaj komunitetit LGBTQ+ – një pronar agjencie udhëtimi u gjet i vdekur në burg.
- Vatikani: Gjendja shëndetësore e Papa Françeskut po përmirësohet.
- Franca: Parlamenti ka zgjeruar përkufizimin e përdhunimit për të përfshirë çdo penetrim pa pëlqim.
Teknologji, udhëtime dhe argëtim
- OpenAI ka përfunduar një marrëveshje që dyfishon vlerën e kompanisë – duke e çuar në 300 miliardë dollarë.
- Kroçera luksoze: Mbi 230 persona janë sëmurë nga norovirusi gjatë një udhëtimi nga Anglia në Karaibe.
- Beatles: Regjisori Sam Mendes ka prezantuar kastin për katër filma të dedikuar grupit legjendar britanik.
