Qeveria izraelite ka në tryezë një propozim për krijimin e një entiteti të ri nga e para në Gaza, pasi të mposhtë Hamasin, zbulon një dokument i parë nga Euronews i datës 2023.
Propozimi, në formën e një punimi akademik prej 32 faqesh me titull “Programi i Sigurisë dhe Rimëkëmbjes në Gaza, Si duhet të duket e ardhmja”, u hartua nga Forumi i Mbrojtjes dhe Sigurisë së Izraelit – një grup prej mbi 35,000 rezervistësh të forcave të sigurisë izraelite – dhe organizata e mirënjohur “Qendra e Jerusalemit për Siguri dhe Punë të Jashtme”.
Studimi iu paraqit qeverisë izraelite në një datë të panjohur midis krijimit të saj dhe tani, dhe përfaqëson një nga opsionet e ardhshme që aktualisht po shqyrtohet nga Izraeli për Rripin e Gazës, sipas zyrtarëve që folën me Euronews.
Propozimi përshkruan se si duhet të duket “e ardhmja” në skenarin e rënies së Hamasit.
Ai përfshin rindërtimin ekonomik, ndërtimin e infrastrukturës dhe, siç thonë autorët e studimit, “rrënimin e një ideologjie vrasëse”, e etiketuar edhe si një proces “denazifikimi”.
“Për t’u përgatitur për gjendjen e re, edhe pse rezultatet e operacionit ushtarak nuk janë arritur ende, është e nevojshme të përgatitet një plan i rregullt për kontrollin e Rripit të Gazës pas rënies së Hamasit”, thuhet në dokument.
Plani përjashton në mënyrë të qartë sovranitetin e Palestinës, ose më konkretisht Autoritetin Palestinez, ose praninë e Agjencisë së Ndihmës dhe Punës së Kombeve të Bashkuara për Refugjatët Palestinezë në Lindjen e Afërt si burim për ndihmë humanitare.
“Jo më pak serioze është ideja e pamatur e krijimit të një shteti palestinez në Gaza”, thuhet në dokument.
Megjithatë, në dokument nuk thuhet nëse Izraeli synon ta aneksojë Rripin e Gazës, megjithëse thuhet qartë se Forcat Izraelite të Sigurisë (IDF) duan të kenë një rol më të madh në administrimin e përgjithshëm të çështjeve të Gazës.
Autenticiteti i dokumentit u konfirmua nga një zyrtar i lartë qeveritar i cili foli me Euronews me kusht anonimiteti për të shmangur ndërhyrjen në punën e qeverisë, si dhe nga Ohad Tal dhe Simcha Rothman, dy anëtarë të Knessetit të Partisë Fetare Kombëtare të ekstremit të djathtë, e cila është pjesë e koalicionit qeverisës.
“Përmbajtja e këtij dokumenti është pjesë e planeve që qeveria po shqyrton, ato janë në tryezë”, konfirmoi zyrtari i lartë i qeverisë për Euronews.
Zyrtari specifikoi se nuk është një “plan i finalizuar”, megjithatë, është “padyshim pjesë e skenarëve që janë në tryezë”.
“Ky plan është në tryezë dhe është në përputhje me drejtimin që po ndjek qeveria”.
Rothman i tha Euronews se, ndërsa plani mbetet një “objektiv i lëvizshëm”, kuadri përcaktoi kritere, të tilla si “eliminimi i Hamasit, asnjë prani e Autoritetit Palestinez (AP) në Gaza, asnjë shtet palestinez, asnjë UNWRA, janë në përputhje me qasjen time dhe, për sa di unë, me qasjen e qeverisë”.
Euronews kontaktoi zyrën e Kryeministrit Benjamin Netanyahu për koment, por nuk ka marrë ende një përgjigje deri në kohën e publikimit.
Çfarë përmban dokumenti?
Gazeta thotë se entiteti i ri, fillimisht i menaxhuar nga IDF, duhet të krijojë një mekanizëm të ri për rindërtimin, zhvillimin ekonomik, menaxhimin e ndihmës dhe “riedukimin” e shoqërisë së Gazës.
Disa pjesë të propozimit të siguruara nga Euronews dhe veprimet e qeverisë izraelite të njoftuara në fillim të majit mund të shkojnë në të njëjtin drejtim.
Më 5 maj, qeveria izraelite i dha dritën jeshile IDF-së për të filluar një operacion masiv për të marrë kontrollin e të gjithë Gazës.
Vendimi erdhi menjëherë pasi ushtria njoftoi mobilizimin e dhjetëra mijëra rezervistëve.
Në të njëjtën ditë, Netanyahu njoftoi se pritet zhvendosje e mëtejshme e 2.1 milionë banorëve të Gazës si rezultat i operacioneve masive tokësore që kanë filluar.
Studimi i detajuar daton afërsisht dy muaj pas 7 tetorit 2023, kur militantët e Hamasit sulmuan komunitetet izraelite në kufirin me Gazën, duke vrarë rreth 1,200 njerëz dhe duke marrë peng më shumë se 250 të tjerë.
Ushtria izraelite thotë se ka vrarë rreth 20,000 luftëtarë të Hamasit, ndërsa raporton gjithashtu rreth 3,000 të vdekur dhe të plagosur midis ushtarëve të saj.
Në propozim, nuk ka asnjë referencë për pengjet izraelite.
Sulmi terrorist i Hamasit shkaktoi luftën Izrael-Hamas në Rrip, në të cilën humbën jetën 52,000 palestinezë, sipas shifrave të fundit nga ministria e shëndetësisë e Gazës e drejtuar nga Hamasi, e cila nuk bën dallim midis vdekjeve të civilëve dhe luftëtarëve.
Megjithatë, dy burime të njohura me dokumentin, të cilët folën për Euronews në kushte anonimiteti, konfirmuan se koncepti i studimit i paraprin sulmit të Hamasit më 7 tetor, por ishte imagjinuar më shumë për Bregun Perëndimor, sesa për Gazën.
Propozimi është i ndarë në tri faza të ndryshme, ku dy të parat konsiderohen më të rëndësishmet, ku parashikohet që izraelitët ta marrin në kontroll dhe ta menaxhojnë gjerësisht Rripin e Gazës, duke krijuar një entitet të ri nga e para.
Edhe pse dokumenti parashikon një fazë të tretë, afatgjatë, në të cilën ka hapësirë për vetëvendosjen e atyre që banojnë në Rrip, kjo do të ndodhë vetëm pasi të finalizohet një fshirje e plotë e rrjetit aktual të Gazës të drejtuar nga Hamasi.
“Do të ishte gabim të vendosej qerrja para kalit dhe do të ishte po aq gabim të paracaktohej e ardhmja politike e popullsisë së Gazës dhe udhëheqjes së saj”, pasi fokusi për Izraelin nuk është vetëvendosja e palestinezëve, por më tepër ‘dhënia fund e sundimit të Hamasit’, thuhet në dokument.
Faza e parë dhe e dytë
Në skenarin e rënies së Hamasit, IDF do të synonte të merrte përkohësisht kontrollin e të gjithë Rripit të Gazës, duke pasur lëvizje të lirë në terren, ndërkohë që merrte kontrollin e plotë të kufirit 12-kilometrësh midis Gazës dhe Egjiptit, përfshirë kalimin e Rafah-ut.
IDF tashmë e ka bërë pjesërisht atë që përmendet në propozim, duke krijuar një zonë tampon përgjatë disa pjesëve të kufirit. Që nga fillimi i prillit, ushtria izraelite ka marrë kontrollin e afërsisht gjysmës së Gazës.
Për të zgjeruar zonën tampon, IDF shkatërroi sistematikisht të gjithë infrastrukturën, duke e bërë atë pjesë të territorit të pabanueshme.
Duhet të krijohet një “zonë tampon përgjatë kufirit me Izraelin”, ku “trafiku palestinez nuk do të lejohet”, thuhet në dokument.
Në këtë fazë të parë, “Mund të jetë e nevojshme të vendoset gjendja ushtarake”, thuhet në dokument, me IDF-në që merr përsipër të gjitha çështjet civile, derisa të krijohet një “mekanizëm” i ri. Sipas studimit, kjo periudhë mund të zgjasë nga disa muaj deri në një vit.
Në fazën e dytë, qeveria izraelite do të krijojë pesë këshilla administrative autonome. Propozimi sugjeron që këto duhet të quhen “Rripi Verior i Gazës, Qyteti i Gazës, Rripi Qendror i Gazës, Khan Yunis dhe Rafah”.
Këshillat do të ngarkoheshin me menaxhimin e jetës civile në Gaza pas përmbushjes së disa parakushteve, të tilla si moslidhja me “fraksionet terroriste palestineze”, njohja e shtetit të Izraelit dhe pjesëmarrja në një plan riedukues të quajtur edhe procesi i “denazifikimit”.
Kontrolli mbi arsimin është një pjesë kyçe e studimit, sipas të cilit këshillat kanë për qëllim të kenë një “mbikëqyrje kuptimplote” të asaj që po ndodh jo vetëm në klasa, por edhe gjatë aktiviteteve jashtëshkollore në të cilat Izraeli do të kishte më shumë ndikim.
Izraeli do të krijonte gjithashtu një Drejtori Ndërkombëtare Menaxheriale (IMD) për ndihmë, rindërtim dhe mbikëqyrje të këshillave administrative.
Ai do të formohej jo vetëm nga qeveria izraelite, e cila duhet të jetë aktori kryesor, sipas dokumentit.
Një prani ndërkombëtare komplekse
Në një pjesë të rëndësishme dhe komplekse të propozimit, IMD do të përfshinte SHBA-në, disa vende evropiane “si Gjermania, Franca, Mbretëria e Bashkuar dhe Italia”, si dhe “vende pragmatike sunite” si “Egjipti, Emiratet e Bashkuara Arabe, Bahreini dhe ndoshta Arabia Saudite, si pjesë e një lëvizjeje më të gjerë për të normalizuar marrëdhëniet midis Izraelit dhe Arabisë Saudite”.
Në dokument, Izraelit iu sugjerua që ta bënte IMD-në burimin e vetëm të ndihmës për këshillat administrative lokale. Ndihma, siç janë “paratë e ndihmës direkte për rritjen ekonomike dhe rindërtimin e infrastrukturave”, do të kushtëzohej nga kritere specifike, duke përfshirë zbatimin e planeve riedukuese.
“Sidoqoftë, ndihma dhe rindërtimi do të jepen në përputhje me parimin e planit dhe të procesit të deradikalizimit dhe denazifikimit në sistemin arsimor, median dhe shoqërinë”, thuhet në dokument.
Izraeli tashmë ka propozuar publikisht të menaxhojë rrjedhën e ndihmave në Gaza, siç detajohet në dokumentin e siguruar nga Euronews.
Që nga 2 marsi, fluksi i ndihmave është ndalur për banorët e Gazës, duke krijuar një situatë që OKB-ja e përshkroi si katastrofë, pasi njerëzve po u mbaron ushqimi dhe uji.
Në fillim të prillit, Sekretari i Përgjithshëm i OKB-së, António Guterres, tha se “Gaza është një fushë vrasjesh dhe civilët janë në një lak vdekjeje të pafund”.
OKB- ja kritikoi propozimin izraelit për të kontrolluar ndihmën humanitare në Gaza duke e kaluar atë përmes qendrave të drejtuara nga ushtria, duke paralajmëruar se kjo do të rrezikonte civilët dhe punonjësit e ndihmës, do t’ua priste ndihmën popullatave të cenueshme dhe do të rriste zhvendosjen e detyruar.
Izraeli ka akuzuar vazhdimisht militantët e Hamasit për abuzim me fluksin e ndihmave për përfitime personale dhe për të forcuar më tej grupin.
Në propozim, qeverisë izraelite iu sugjerua që ajo duhet të krijojë një listë të zezë të organizatave që “nuk duhet të marrin ndihmë” ose nuk mund të veprojnë.
OKB-ja është një nga organizatat ndërqeveritare që Izraeli nuk e dëshiron në Rripin e Gazës. Megjithatë, dokumenti lë të hapur mundësinë për praninë e agjencisë së OKB-së për refugjatët, UNHCR.
Dokumenti thotë se Izraeli duhet të favorizojë vendosjen e një ekipi të modeluar sipas Forcës Shumëkombëshe dhe Vëzhguesve në Sinai, një organizatë paqeruajtëse e themeluar në vitin 1982 me mbështetjen e SHBA-së për të monitoruar demilitarizimin e Gadishullit të Sinait sipas traktatit të paqes Egjipt-Izrael të vitit 1979.
Pasi të përfundojnë fazat e tjera, një fazë e tretë në të cilën palestinezët mund të vetëvendosin paraqitet si një mundësi, edhe pse nuk është detajuar në propozim.
“Plani i propozuar nuk vendos asnjë pengesë reale përpara aftësisë së palestinezëve për të arritur vetëvendosjen pasi ta njohin Izraelin si shtetin kombëtar të popullit hebre dhe të braktisin rrugën e terrorizmit”, thuhet në dokument.
Studimi thotë se do të ishte e parakohshme të vendosej për të ardhmen politike të Gazës, pasi përparësia e Izraelit është t’i japë fund sundimit të Hamasit, jo vetëvendosjes palestineze.
Kritika të ashpra ndaj Bashkimit Evropian
Bashkimi Evropian është donatori kryesor për palestinezët dhe mbështet një të ardhme për Gazën nën udhëheqjen e një AP të reformuar dhe me praninë e UNRWA-së.
Propozimi kritikon ashpër Bashkimin Evropian për qëndrimet e tij dhe thotë se ai nuk duhet të marrë pjesë në rindërtim.
“Nuk ka qëllim të përfshihet Bashkimi Evropian si partner, por vetëm një numër i vogël vendesh evropiane. Ne rekomandojmë përfshirjen e vendeve që kanë më shumë ndikim në Evropë dhe që aktualisht mbështesin Izraelin në luftën e tij kundër Hamasit: vende të tilla si Gjermania, Franca, Mbretëria e Bashkuar dhe Italia”, thuhet në studim.
Dokumenti shkon edhe më tej, duke thënë se zbatimi i tij nuk ka nevojë për bashkëpunim ndërkombëtar, megjithëse mund të ndihmojë.
“Ky plan nuk varet nga njohja apo bashkëpunimi ndërkombëtar. Izraeli mund ta zbatojë planin në Gaza vetë, ose vetëm me një grusht partnerësh dhe/ose mbështetësish. Por njohja dhe bashkëpunimi i gjerë padyshim do ta ndihmonin planin të kishte sukses më shpejt dhe me efikasitet”, thuhet në të.
