Oksigjeni është thelbësor për mbijetesë dhe në vakumin e hapësirës, është edhe më i rëndësishëm.
Astronautët varen nga sisteme të sofistikuara të mbështetjes së jetës për të siguruar ajër për frymëmarrje.
Por çfarë ndodh nëse këto sisteme dështojnë ose nëse oksigjeni mbaron?
Sistemet e mbështetjes së jetës
Anijen Hapësinore Anijet kozmike janë të pajisura me sisteme kontrolli mjedisor dhe mbështetjeje të jetës që rregullojnë presionin atmosferik, temperaturën, lagështinë dhe ofrojnë oksigjen. Këto sisteme përdorin teknologji të tilla si elektroliza e ujit për të prodhuar oksigjen dhe për të hequr dioksidin e karbonit nga ajri i kabinës. Përveç kësaj, ekzistojnë burime rezervë, të tilla si rezervuarët e oksigjenit emergjent, që sigurojnë një furnizim të vazhdueshëm me ajër për frymëmarrje.
Protokollet e furnizimit me oksigjen në emergjencë
Në rast të një ndërprerjeje të oksigjenit, astronautët kanë qasje në rezervuarë oksigjeni emergjent dhe cilindra portativë. Këto rezerva lejojnë kohë shtesë për riparime ose një kthim në Tokë. Sistemi i oksigjenit emergjent mund të ofrojë 30 deri në 90 minuta oksigjen nëse sistemi kryesor dështon.
Gjatë shëtitjeve në hapësirë, astronautët veshin kostume hapësinore me sistemet e tyre të mbështetjes së jetës. Këto kostume ofrojnë oksigjen, heqin dioksidin e karbonit dhe rregullojnë temperaturën. Në një emergjencë, rezerva e oksigjenit në kostum mund ta mbajë astronautin mjaftueshëm gjatë për t’u kthyer në anijen kozmike.
Trajnimi dhe gatishmëria
Astronautët i nënshtrohen një trajnimi rigoroz për t’u përballur me emergjencat, duke përfshirë dështimet e furnizimit me oksigjen. Ata praktikojnë skenarë ku duhet të mbështeten në sisteme rezervë dhe të punojnë me kontrollin për të zgjidhur problemet. Kjo përgatitje siguron që astronautët do të reagojnë në mënyrë efektive në rrethana kërcënuese për jetën.
Përparimet në teknologjinë e prodhimit të oksigjenit
NASA po zhvillon teknologji të përparuara për të përmirësuar prodhimin e oksigjenit në anijet kozmike. Një inovacion përdor magnet për të ndarë gazrat në mikrogravitet. Kjo qasje është më efikase dhe me efikasitet energjetik dhe është e përshtatshme për misione afatgjata në Hënë dhe Mars.
Sigurimi në hapësirë
Edhe pse rreziku që astronautët të mbeten pa oksigjen në hapësirë është minimal, falë sistemeve të përparuara dhe protokolleve të rrepta, pasojat e mundshme janë serioze. Inovacioni i vazhdueshëm dhe trajnimi i vazhdueshëm janë çelësi për sigurinë e ekuipazhit në të gjitha misionet.
