Një mbledhje në Irlandën e Veriut përfaqëson një mundësi për qeverinë britanike që të gjejë një rrugë të re për t’u përballur me një nga problemet e saj më urgjente.
BELFAST, Irlandë e Veriut — Kryeministri i Mbretërisë së Bashkuar, Keir Starmer, po i afrohet një marrëveshjeje të rëndësishme për ngritjen e një qendre për kthimin e migrantëve në Ballkanin Perëndimor — dhe çmimi i kësaj marrëveshjeje mund të jetë një përplasje e re me Rusinë.
Ministrat e Jashtëm nga Shqipëria, Bosnja-Hercegovina, Serbia, Kosova, Maqedonia e Veriut dhe Mali i Zi do të mblidhen të enjten në Kështjellën Hillsborough në Irlandën e Veriut, në një samit të organizuar nga Britania për të forcuar lidhjet e këtyre vendeve me aleatët dhe institucionet evropiane.
Nuk është për t’u habitur që Sekretarja e Jashtme britanike, Yvette Cooper, do t’i japë prioritet diskutimeve për imigracionin, ndërkohë që qeveria britanike përpiqet me çdo kusht të ndalë kalimet ilegale me varka dhe të ulë numrin e migrantëve të paligjshëm.
Samiti është pjesë e një përpjekjeje diplomatike për të arritur një marrëveshje që personat që kërkojnë azil në Britani të përpunohen në një vend tjetër.
Dy zyrtarë të qeverisë konfirmuan për POLITICO se në Kështjellën Hillsborough do të diskutohen jozyrtarisht qendrat e migrantëve, por theksuan se ende nuk është finalizuar asgjë. Çdo plan i mundshëm mund të miratohet në një takim tjetër të liderëve rajonalë më 22 tetor.
Kosova si destinacion i preferuar
Kosova shihet nga Britania si një mundësi e favorshme, si një vend me lidhje të forta me Mbretërinë e Bashkuar dhe me një udhëheqje që kërkon të afrohet më shumë me vendet perëndimore. Edhe më tërheqës për Britaninë — e cila përballet me vështirësi financiare — është fakti se motivimi kryesor i Kosovës nuk është financiar, por strategjik, pasi Prishtina kërkon të mbrohet nga kërcënimet nga Serbia dhe Rusia.
Kosova ka dalë në plan të parë si mundësi për të zhvendosur përpunimin e kërkesave për azil nga Britania, pasi përpjekja e Starmer për të arritur një marrëveshje me Shqipërinë më herët këtë vit dështoi.
Andi Hoxhaj, pedagog i së drejtës në King’s College London, tha: “Keir Starmer ishte kryeministri i parë në detyrë që vizitoi Shqipërinë në 104 vite marrëdhënie dypalëshe, dhe kërkonte që në vizitën e parë të arrinte një marrëveshje për kthimin e migrantëve. Kjo ishte thjesht dëshirë e mirë, për ta thënë butë.”
Kosova shihet si një alternativë e mirë edhe sepse është një nga rrugët kryesore që përdorin migrantët drejt Perëndimit dhe, në teori, mund të ndihmojë në ndalimin e fluksit të migrimit të paligjshëm dhe të ketë efekt frikësues. Sipas Zyrës për Punë të Jashtme, Komonuelth dhe Zhvillim, rreth 22,000 migrantë përdorën rrugën e Ballkanit Perëndimor për të hyrë në BE vitin e kaluar.
Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, më parë ka deklaruar se vendi i saj është i “hapur” për të negociuar një marrëveshje për të pranuar kërkuesit e azilit të refuzuar nga Britania.
Arminka Helic, një anëtare konservatore e Dhomës së Lordëve dhe ish-këshilltare në FCDO, e cila ka ikur nga Bosnja në Mbretërinë e Bashkuar në vitet ‘90, e përshkroi administratën e Kosovës si “proaktive dhe mbështetëse të politikave perëndimore — në një farë mënyre si një vend model.”
Sipas Helic, Kosova nuk kërkon një marrëdhënie thjesht transaksionale, si ajo që kishte qeveria konservatore me Ruandën — një marrëveshje që përfundimisht dështoi. Për Kosovën ka më shumë rëndësi mbështetja për të përballuar diplomacinë armiqësore të Serbisë, që përpiqet të ndalojë njohjen e pavarësisë së Kosovës të shpallur në vitin 2008, dhe për të zmbrapsur përpjekjet e Rusisë për të ndikuar dhe destabilizuar rajonin.
Një histori që përsëritet
Edhe pse marrëveshja mund të duket e favorshme për Britaninë, ajo ende nuk është arritur — dhe analistët rajonalë paralajmërojnë se një marrëveshje për migracionin sjell rreziqe.
“Si mund të trajtohet një çështje kaq e madhe në një rajon kaq të paqëndrueshëm, veçanërisht kur ai është i ndërlikuar me ndikimin e keqdashur rus,” tha Helic. “Nuk mendoj se mund të funksionojë.”
Ajo gjithashtu paralajmëroi se paqëndrueshmëria në rajon mund të çojë në më shumë, jo më pak, migracion të paligjshëm.
Dhe megjithëse Britania tashmë e thekson shumë nevojën për të luftuar ndërhyrjet ruse gjatë bisedimeve me aleatët, do të përballet me disa pyetje të mprehta së shpejti — si për shembull se si do të ruajë forcën paqeruajtëse në kufirin Kosovë-Serbi, të cilën Rusia kërkon ta pengojë.
Ka edhe një lodhje nga qasja aktuale e Britanisë në arenën ndërkombëtare, duke kërkuar zgjidhje për migracionin ilegal në çdo forum të mundshëm ndërkombëtar, duke lënë pas dore çështje të tjera.
Para takimit, Cooper shpalli një fond prej 10 milionë paundësh për programe që luftojnë kontrabandimin e njerëzve në Ballkanin Perëndimor dhe një rishpërndarje të stafit të FCDO për t’u fokusuar më shumë te migracioni.
Por, siç tha Hoxhaj: “Ekziston ndjesia se kjo nuk është ndonjë çështje e madhe politike për vendin tonë, kjo është më shumë një çështje e Mbretërisë së Bashkuar, prandaj pse do të dëshironim të ndihmonim?”
Një diplomat nga një vend pjesëmarrës në samit, që foli në mënyrë anonime, tha se Britania ka një “fiksim” me çështjen e varkave të vogla, që atyre u duket “e vështirë për t’u kuptuar.”
Nëse tingëllimi si një pllakë e prishur do të sjellë më në fund marrëveshjen e dëshiruar për migracionin, atëherë Starmer mund ta konsiderojë këtë një çmim të vogël për t’u paguar.
