Një ilaç eksperimental rezultoi efektiv kundër malaries në një studim të ri, duke ofruar potencialisht një mbrojtje shumë të nevojshme kundër kërcënimit në rritje të rezistencës ndaj ilaçeve.
I emërtuar si GanLum dhe i prodhuar nga gjiganti farmaceutik zviceran Novartis, funksionoi po aq mirë sa trajtimet ekzistuese kundër malaries, por ishte gjithashtu shumë efektiv kundër llojeve mutante që tregojnë shenja rezistence ndaj ilaçeve aktuale.
Pasi patogjenët si parazitët ose bakteret evoluojnë deri në atë pikë sa mund t’i shmangen ilaçeve ekzistuese, sëmundjet infektive bëhen më të vështira për t’u trajtuar dhe njerëzit kanë më shumë gjasa të sëmuren rëndë ose të vdesin.
Dr. Abdoulaye Djimdé, profesor i parazitologjisë dhe mikologjisë në Universitetin e Shkencës, Teknikave dhe Teknologjive të Bamakos, Mali, tha se ilaçi i ri mund të “përfaqësojë përparimin më të madh në trajtimin e malaries për dekada të tëra”.
“Rezistenca ndaj ilaçeve është një kërcënim në rritje për Afrikën, kështu që opsionet e reja të trajtimit nuk mund të vijnë shumë shpejt”, shtoi Djimdé.
Globalisht, në vitin 2023 pati rreth 263 milionë raste të malaries dhe 597,000 vdekje nga malaria.
Shumica dërrmuese janë në Afrikë, ku fëmijët nën moshën pesë vjeç përbëjnë rreth tre në katër vdekje nga malaria, sipas Organizatës Botërore të Shëndetësisë (OBSH).
Sot, shumica e pacientëve me malarie në Afrikë trajtohen me terapi të kombinuar me bazë artemisinine (ACT), e cila u prezantua në fillim të viteve 2000. Por vitet e fundit, OBSH-ja thotë se ka pasur shenja “shqetësuese” të rezistencës së pjesshme në vende të tilla si Ruanda, Uganda dhe Eritrea.
Në vend të artemisinës, GanLum është bërë nga dy komponime të tjera që sulmojnë parazitin e malaries.
Studimi përfshinte gati 1,700 persona në 12 vende afrikane. Gjysma u caktuan rastësisht për të marrë GanLum, ndërsa gjysma tjetër mori trajtim standard.
Katër javë më vonë, 85.3 përqind e pacientëve në grupin GanLum nuk kishin simptoma ose parazitë të zbuluar, krahasuar me 82.1 përqind të grupit të kujdesit standard.
Gjetjet përkthehen në një shkallë të përgjithshme shërimi prej 99.2 përqind për GanLum dhe 96.7 përqind në grupin e kujdesit standard, tha Novartis.
Rezultatet, të cilat ende nuk janë botuar në një revistë të rishikuar nga kolegët, u prezantuan në një takim shkencor këtë javë.
Studimi u financua pjesërisht nga Bashkimi Evropian, Gjermania dhe Mbretëria e Bashkuar.
Novartis tha se do të veprojë shpejt për t’u kërkuar rregullatorëve të miratojnë GanLum.
Ilaçi “ka potencialin si për të trajtuar sëmundjen ashtu edhe për të bllokuar transmetimin”, tha Dr. Shreeram Aradhye, president i zhvillimit dhe drejtor mjekësor i prodhuesit të ilaçeve.
Vlen të përmendet se të gjithë pacientët në provë kishin malarie akute dhe të pakomplikuar të lidhur me Plasmodium falciparum, i cili është paraziti më vdekjeprurës dhe më i zakonshëm i malaries në Afrikë.
Dr. Alena Pance, një lektore e lartë e gjenetikës në Universitetin e Hertfordshire në Mbretërinë e Bashkuar, bëri thirrje për më shumë të dhëna nëse ilaçi i ri është efektiv kundër parazitëve të tjerë të malaries, si dhe malaries së rëndë dhe cerebrale, të cilat janë forma kërcënuese për jetën të sëmundjes.
Pance, i cili nuk ishte i përfshirë në gjyq, tha se gjetjet janë “vërtet inkurajuese” pavarësisht këtyre pyetjeve.
“Rezistenca e përhapur ndaj antimalarialeve në popullatat e parazitëve në të gjithë botën është e njohur dhe shumë shqetësuese duke pasur parasysh përhapjen e konsiderueshme të kësaj sëmundjeje në të gjithë botën”, tha ajo.
