Humb vëmendja për të drejtat e njeriut, Qelaj alarmon për dhunën në shkolla: “Nuk po raportohet”
Rekomandimet e Institucionit të Avokatit të Popullit (IAP) nuk po gjejnë zbatim të mjaftueshëm, ndërsa këtë vit është shënuar edhe rënie e përqindjes së zbatimit, gjë që – sipas Avokatit të Popullit, Naim Qelaj – lidhet me mungesën e institucioneve funksionale, konstituimin e Kuvendit dhe formimin e Qeverisë.
Në konferencën vjetore të IAP-së, Qelaj tha se përqindja e zbatimit të plotë të rekomandimeve këtë vit ka rënë në 18%, duke vlerësuar se situata mund të ndryshojë me krijimin e institucioneve.
Ankesa kryesore: zvarritjet në gjyqësor dhe qasja e vështirë në drejtësi
Sipas Qelajt, numri më i madh i ankesave të pranuara lidhet me shkeljen e të drejtës për gjykim të drejtë dhe të paanshëm, si pasojë e zvarritjeve në procedurat gjyqësore dhe mungesës së përgjigjeve institucionale, që sipas tij e lënë qytetarin “pa zgjidhje”.
Dhuna në shkolla – shpërputhje alarmante e statistikave
Avokati i Popullit e cilësoi veçanërisht shqetësuese dhunën në shkolla, duke theksuar se rastet nuk po raportohen nga vetë shkollat. Ai ngriti edhe një shpërputhje të madhe mes të dhënave të institucioneve: për periudhën 2014–2024, sipas MASHT-it shkollat kanë raportuar 272 raste, ndërsa sipas Policisë së Kosovës janë regjistruar 5,652 raste.
Të drejtat e njeriut “në hije” për shkak të krizave dhe sigurisë
Qelaj tha se gjatë këtij viti është vërejtur një trend ku vëmendja institucionale ndaj të drejtave të njeriut ka rënë, duke u zhvendosur drejt sektorit të sigurisë dhe krizave globale, me pasojë goditjen e të drejtave të qytetarëve “në situata jo të zakonshme”.
Çështje të tjera: çantat e rënda, shëndeti mendor i fëmijëve, të drejtat e personave me aftësi të kufizuara
IAP ka adresuar edhe:
-
Peshën e çantave të nxënësve, duke kërkuar masa si dollapë në shkolla dhe reduktim të teksteve për të shmangur pasoja shëndetësore;
-
Shëndetin mendor të fëmijëve, ku u theksua mungesa e kornizës ligjore, protokolleve të identifikimit të hershëm dhe e profesionistëve;
-
Të drejtat e personave me aftësi të kufizuara, përfshirë vështirësi në ushtrimin e së drejtës së votës dhe problematika me skemat e lehtësimit të tarifave të energjisë elektrike, që u cilësuan diskriminuese për shkak të kritereve mbi të ardhurat familjare.
Pensionet dhe aktet nënligjore
Qelaj tha se një problem i vazhdueshëm është mënyra e nxjerrjes së akteve nënligjore, të cilat në disa raste “tejkalojnë ligjin”. Ai përmendi edhe rastin e pensioneve, duke thënë se vendimi i Gjykatës Supreme ka krijuar konfuzion dhe se udhëzimi administrativ ka tejkaluar ligjin kur ua ka ndërprerë pensionet të moshuarve për moslajmërim.
Monitorimi gjatë vizitës në Hagë
Në fund, Qelaj foli edhe për vizitën e tij te të paraburgosurit në Hagë, duke thënë se procesi i takimeve është zhvilluar nën monitorim të plotë, me kamera dhe prani të një roje sigurie, dhe se nuk i është lejuar të mbajë shënime.
