A mund të hyjë Putin në Bashkimin Evropian nën sanksione dhe me urdhër arresti ndërkombëtar?
Lideri rus i sanksionuar dhe me urdhër arresti nga Gjykata Penale Ndërkombëtare mund të vizitojë Budapestin për një takim me Donald Trump. Por a është kjo vizitë ligjërisht e mundur?
Putini i ftuar në zemër të BE-së
Pas një bisede të gjatë telefonike me Donald Trump, Vladimir Putini pritet të udhëtojë në Budapest për një takim që mund të shënojë një hap drejt paqes në Ukrainë. Nëse ndodh, kjo do të ishte vizita e tij e parë në territorin e BE-së që nga viti 2020 – një sfidë për përpjekjet perëndimore për izolimin e tij.
A e ndalojnë sanksionet hyrjen e Putinit?
Pas pushtimit të Ukrainës, BE sanksionoi qindra zyrtarë rusë, përfshirë Putinin dhe Lavrovin. Megjithatë, ndalimi i udhëtimit për Putinin nuk u zbatua, për të ruajtur kanalet diplomatike. Kjo teknikisht i lejon atij të zbresë në Hungari.
Por BE ka mbyllur hapësirën ajrore për avionët rusë. Përjashtimet lejohen, por kërkojnë miratime specifike. Putin mund të hyjë përmes Ballkanit Perëndimor ose të kërkojë leje për të fluturuar mbi shtete si Polonia apo Sllovakia.
Gjykata Penale Ndërkombëtare dhe urdhri i arrestit
Putini është nën një urdhër arresti të lëshuar nga GJPN për krime lufte – deportimin e fëmijëve ukrainas në Rusi. Të gjitha vendet e BE-së janë të detyruara të bashkëpunojnë me këtë gjykatë.
Hungaria ka njoftuar tërheqjen nga GJPN, por ajo bëhet efektive vetëm në vitin 2026. Deri atëherë, Hungaria është ligjërisht e detyruar të zbatojë urdhrin.
Megjithatë, GJPN nuk ka fuqi për ta zbatuar vetë urdhrin – varet nga shtetet. Përvoja tregon se disa liderë (si Netanyahu në Hungari apo Putin në Mongoli) kanë udhëtuar pa u ndaluar.
Një precedent i rrezikshëm për BE-në
Nëse Putini viziton Budapestin pa pasoja, kjo do të përbënte një sfidë serioze për rendin ndërkombëtar dhe autoritetin e GJPN-së. Por nëse BE e pengon vizitën, Kremlini mund ta përdorë këtë si dëshmi se Perëndimi nuk dëshiron paqe.
Qëndrimi i Ukrainës ndaj këtij samiti mund të jetë vendimtar për fatin e tij – dhe për mënyrën se si historia do ta gjykojë këtë moment delikat.
