Jean-Marie Le Pen, Udhëheqësi i Kontrovers i të Djathtës Ekstreme Franceze, Ndërron Jetë në Moshën 96 Vjeçare
storm•/France: Ai kandidoi pesë herë pa sukses për postin e Presidentit të Francës, duke shfrytëzuar valët e pakënaqësisë dhe ksenofobisë si udhëheqës i partisë Fronti Kombëtar.
Jean-Marie Le Pen, babai themelues i së djathtës ekstreme moderne franceze që ndërtoi një karrierë gjysmë shekullore mbi deklarata raciste, antisemitike dhe propagandë neo-naziste, ka ndërruar jetë. Ai ishte 96 vjeç.
Vdekja e tij u konfirmua në platformën X nga Jordan Bardella, presidenti aktual i partisë që zoti Le Pen themeloi. Në një deklaratë për agjencinë e lajmeve Agence-France Presse, familja e tij tha se ai vdiq të martën në një spital në Garches, në perëndim të Parisit.
Në prill 2024, me shëndetin e tij të brishtë pas një ataku të dytë në zemër brenda një viti, një gjykatë franceze i dha vajzave të tij kujdestarinë ligjore, duke u dhënë të drejtën për të marrë vendime në emrin e tij.
Një reagjionar me gjeste të theksuara dhe paraqitje si shitës cirku me pretendime të ekzagjeruara, zoti Le Pen kandidoi pesë herë për president të Francës, duke arritur në balotazh në vitin 2002. Ai shfrytëzoi valët e ksenofobisë dhe kritikoi hebrenjtë, arabët, myslimanët dhe emigrantët – cilindo që e konsideronte si “jo francez të pastër”.
Vajza më e vogël e zotit Le Pen, Marine Le Pen, e pasoi atë si udhëheqëse e Frontit Kombëtar në vitin 2011 dhe fitoi rëndësi përmes zemërimit populist kundër politikës tradicionale. Ajo u mund tre herë në zgjedhjet presidenciale të Francës – në 2012, 2017 dhe 2022 nga Emmanuel Macron.
Por në vitin 2022, zgjedhjet dërguan një numër rekord përfaqësuesish nga partia e saj e ribranduar si Tubimi Kombëtar në Parlament – gjithsej 89 – duke dëshmuar suksesin e përpjekjeve të zonjës Le Pen për të normalizuar partinë dhe për të moderuar disa nga mesazhet e saj.
Në atë kohë, ajo ishte bërë partia kryesore opozitare dhe në vitin 2024, Tubimi Kombëtar mbështeti një projektligj të Macron që kufizonte emigracionin – një turp për presidentin francez.
Analistët politikë thanë se gjithnjë e më shumë votues kishin përqafuar mesazhet e djathta të zonjës Le Pen, që shfrytëzonin pasigurinë ekonomike dhe pakënaqësinë ndaj emigrantëve – tema që babai i saj i kishte theksuar për vite me radhë.
Zonja Le Pen përpiqej të zbusë disa nga retorikat e ashpra të babait të saj, të cilin ajo e përjashtoi nga partia në vitin 2015. Ajo pranoi martesat civile për çiftet e të njëjtit seks, abortin dhe hoqi dënimin me vdekje nga platforma e saj. Ajo gjithashtu hodhi poshtë antisemitizmin e babait të saj.
Jean-Marie Le Pen nuk i pranoi reformat e vajzës së tij. Në vitin 2016, ai themeloi dhe u bë president i Komiteteve Jeanne, një parti e re e djathtë ekstreme, e quajtur sipas Jeanne d’Arc, që mishëronte ideologjitë e tij të vjetra.
Ai këmbëngulte se “racat janë të pabarabarta”, se të prekurit nga AIDS-i ishin “si lebrozë” dhe se “hebrenjtë kanë komplotuar për të sunduar botën”. Ai e quante Amerikën “një komb bastard” dhe mohonte dhomat e gazit naziste si “një detaj” i historisë.
Pavarësisht dënimeve të shumta për nxitje të urrejtjes racore dhe mohimin e Holokaustit, Le Pen ruajti një bërthamë të fortë mbështetësish, veçanërisht në jug të Francës. Në vitin 2002, ai arriti në balotazh presidencial, por u mund thellësisht nga Jacques Chirac.
Marine Le Pen vazhdon të përfaqësojë një formë më të moderuar të ideve të tij, por ndjenjat e ekstremit të djathtë të babait të saj ende ndikojnë në politikën franceze.
