I dërguari i presidentit të SHBA-së, Donald Trump, do të udhëtojë për në Gjermani këtë fundjavë për t’u takuar me presidentin ukrainas Volodymyr Zelensky dhe udhëheqësit evropianë për rundin e fundit të bisedimeve të nivelit të lartë për t’i dhënë fund luftës.
Steve Witkoff, i cili ka udhëhequr përpjekjet e Shtëpisë së Bardhë për të ndërmjetësuar midis Ukrainës dhe Rusisë, do të diskutojë versionin më të fundit të marrëveshjes së propozuar të paqes në Berlin.
Administrata Trump po shtyn përpara që një marrëveshje të jetë në fuqi deri në Krishtlindje dhe ka zhvilluar disa runde bisedimesh me përfaqësuesit ukrainas dhe rusë në javët e fundit, megjithëse ka pasur pak shenja se një përparim i madh është i afërt.
Ende nuk është konfirmuar se cilët liderë evropianë do të marrin pjesë në bisedimet e Berlinit.
Wall Street Journal, e cila raportoi e para detajet e takimit, tha se kryeministri i Mbretërisë së Bashkuar Sir Keir Starmer, presidenti francez Emmanuel Macron dhe kancelari gjerman Friedrich Merz do të marrin pjesë.
Konfirmimi i takimit Witkoff-Zelensky vjen disa ditë pasi Ukraina i dha SHBA-së versionin e saj të rishikuar të një plani paqeje me 20 pika, versioni më i fundit i një propozimi që u shfaq për herë të parë në fund të nëntorit dhe ka shkaktuar një fluks aktiviteti diplomatik.
Fati i territorit në Ukrainën lindore mbetet një nga temat më të vështira në negociata, me Kievin që refuzon të lëshojë tokën që është pushtuar në mënyrë të paligjshme, dhe Moskën që përsërit qëllimin e saj për të marrë të gjithë rajonin e Donbasit me forcë, nëse Ukraina nuk tërhiqet.
Zelensky ka reaguar me skepticizëm ndaj propozimit të fundit të Shtëpisë së Bardhë për zgjidhjen e çështjes territoriale, që është që ushtria e Ukrainës të tërhiqet nga rajoni dhe ai të shndërrohet në një “zonë të veçantë ekonomike”.
Presidenti ukrainas u tha gazetarëve se sipas kushteve të propozuara nga SHBA-të, Kremlini do të zotohej të mos përparonte në zonat e lëna bosh nga forcat e Ukrainës, me tokën midis pjesëve të Donbasit të kontrolluara nga Rusia dhe vijave mbrojtëse të Ukrainës të shndërruar në një zonë të demilitarizuar.
Propozimi, me sa duket një përpjekje për të zgjidhur çështjen e pronësisë ligjore duke krijuar një status të ri për tokën, është vënë në pikëpyetje publikisht nga Zelensky, i cili tha se “Çfarë do ta pengojë [Rusinë] të përparojë? Apo të infiltrojë e maskuar si civilë?”
Ukraina dhe aleatët në Evropë kanë thënë publikisht se bisedimet e udhëhequra nga SHBA-të kanë qenë të frytshme dhe kanë përshëndetur progresin në sigurimin e ndryshimeve në një plan i cili u konsiderua gjerësisht si në favor të Rusisë kur u shfaq për herë të parë.
Por ka pasur shenja në javët e fundit se Trump po humbet durimin me Zelenskyn dhe mbështetësit e tij në kontinent.
Në një intervistë të ashpër me Politico në fillim të kësaj jave, presidenti amerikan i etiketoi udhëheqësit evropianë si “të dobët” dhe përsëriti thirrjet e tij që Ukraina të mbajë zgjedhje.
Zelensky tha se zgjedhjet mund të mbahen brenda 90 ditësh nëse SHBA-të dhe Evropa ofrojnë sigurinë e nevojshme. Zgjedhjet janë pezulluar që kur u shpall gjendja e jashtëzakonshme kur Rusia nisi pushtimin e saj në shkallë të plotë në shkurt 2022.
Ndërsa shtytja diplomatike e Shtëpisë së Bardhë vazhdon, vëmendja në Evropë është përqendruar në mënyrën se si të mbështetet Ukraina në rast të një marrëveshjeje paqeje, me bisedime që vazhdojnë mbi garancitë e sigurisë dhe financimin.
Qeveria ukrainase përballet me një situatë të vështirë financiare: ajo duhet të gjejë 135.7 miliardë euro shtesë gjatë dy viteve të ardhshme.
Të premten, qeveritë e Bashkimit Evropian ranë dakord të ngrijnë për një kohë të pacaktuar asetet ruse me vlerë rreth 210 miliardë euro (185 miliardë paund; 247 dollarë).
Shpresohet që marrëveshja të hapë rrugën që fondet t’i kthehen hua Ukrainës nëse arrihet një marrëveshje në samitin e BE-së javën e ardhshme, duke i siguruar Kievit ndihmë financiare për ushtrinë e saj dhe përpjekjet për të rindërtuar pjesë të vendit të shkatërruara pas gati katër vitesh lufte të përgjithshme.
Ky veprim është dënuar si vjedhje nga Kremlini dhe banka qendrore e Rusisë ka thënë se do të padisë Euroclear, një bankë belge ku mbahen shumica dërrmuese e aseteve ruse të ngrira pas pushtimit.
Zyrtarët po negocionin ende strukturën e saktë të një marrëveshjeje për të ripërdorur asetet ruse në emër të Ukrainës, me qeverinë belge që ishte veçanërisht skeptike për shkak të ekspozimit të saj të veçantë ligjor si mbajtësi kryesor.
Diku tjetër, u raportua se versioni më i fundit i planit të paqes që po qarkullon parashikon që Ukraina të bashkohet me shpejtësi me Bashkimin Evropian.
Financial Times tha se Brukseli mbështeti pranimin e shpejtë të Ukrainës në bllok, një ide e propozuar nga Ukraina në draftin e fundit që i ka dhënë Uashingtonit.
Ukraina aplikoi zyrtarisht për t’u bashkuar me BE-në disa ditë pas pushtimit të vitit 2022, por pavarësisht premtimeve për një proces të përshpejtuar, është ende disa vite larg anëtarësimit.
Sipas planit, Ukraina do të bëhej anëtare që në janar të vitit 2027, raportoi AFP, duke cituar një zyrtar të lartë të paidentifikuar. Nuk ishte e qartë nëse Uashingtoni e kishte miratuar atë element të draftit.
