storm•/Evropë – Kinë: Në një hap të guximshëm për të mbrojtur industrinë e saj automobilistike, Bashkimi Evropian ka vendosur tarifa të reja deri në 45.3% për automjetet elektrike të prodhuara në Kinë. Kjo masë vjen pas një hetimi të thelluar mbi subvencionet kineze, duke rritur tensionet tregtare mes Brukselit dhe Pekinit dhe duke nxitur kundërmasa nga Kina.
Pas më shumë se një viti hetimesh, Komisioni Evropian miratoi tarifa shtesë që variojnë nga 7.8% për markën amerikane Tesla, deri në 35.3% për firmën kineze SAIC, mbi tarifën standarde prej 10% për automjetet e importuara në BE. Këto tarifa, të cilat hyjnë në fuqi këtë të mërkurë, synojnë të adresojnë subvencionet që BE-ja i sheh si të padrejta, duke përfshirë tokën, bateritë dhe lëndët e para të shitura nën vlerën e tregut.
Komisioni vuri në dukje se kapaciteti prodhues i Kinës për automjete elektrike po rritet në nivele të rrezikshme për industrinë evropiane, me 3 milionë makina elektrike kineze në vit që arrijnë në tregjet evropiane — sa dyfishi i nevojave të bllokut. Me tarifa të larta prej 100% në SHBA dhe Kanada, Evropa shihet si tregu më i përshtatshëm për këto automjete, duke rritur shqetësimet për një pushtim të tregut nga prodhimet kineze.
Dhoma e Tregtisë e Kinës në BE reagoi me zhgënjim të thellë ndaj këtij vendimi, duke e cilësuar atë si një veprim “proteksionist” dhe “arbitrar,” ndërsa Kina nisi hetime hakmarrëse ndaj disa produkteve evropiane si konjaku, bulmeti dhe mishi i derrit. Pekini gjithashtu kundërshtoi në Organizatën Botërore të Tregtisë masat e përkohshme të BE-së, duke theksuar se lufta tregtare mes dy fuqive është larg zgjidhjes.
Përballë kësaj krize, kompanitë evropiane të makinave përballen me një konkurrencë të ashpër nga Kina, e cila ka rritur ndjeshëm pjesën e saj në tregun evropian nga 1% në vitin 2019 në 8% sot, dhe që pritet të arrijë në 15% deri në vitin 2025. Automjetet elektrike kineze kushtojnë mesatarisht 20% më pak se ato evropiane, duke përbërë një kërcënim të madh për prodhuesit lokalë.
Ndërkohë, vetë shtetet anëtare të BE-së janë të ndara në qëndrimet e tyre ndaj Kinës. Gjermania, prodhuesi kryesor i makinave në Evropë, ishte kundër tarifave të reja, duke u shprehur se do të dëmtonin interesat e saj tregtare. Votimi brenda BE-së ishte i ndarë: 10 vende mbështetën masat, pesë votuan kundër, dhe 12 abstenuan. Kjo ndarje reflekton dilemat e bllokut mbi trajtimin e një rivali të fuqishëm si Kina, e cila shihet njëkohësisht si partnere tregtare dhe rivale strategjike.
Në një kohë kur bota po kalon në një fazë të re të tranzicionit energjetik, kjo përplasje e re BE-Kinë do të ketë pasoja të mëdha për ekonomitë globale dhe për balancat tregtare. Evropianët përballen me sfidën e madhe të ruajtjes së konkurrencës, ndërkohë që përgatiten për të përballuar një valë të madhe të prodhimeve elektrike nga Kina.
