Ministrat e Punëve të Jashtme të Bashkimit Evropian janë mbledhur në Bruksel për të diskutuar vazhdimësinë e shpejtë të zhvillimeve në pushtimin rus të Ukrainës, duke përfshirë vendimin e presidentit amerikan Joe Biden për të hequr kufizimet për raketat me rreze të gjatë veprimi, vendosjen e rreth 10,000 ushtarëve të Koresë së Veriut në Rajonin e Kurskut dhe dyshimet në rritje se Moska ka hapur një fabrikë në Kinë për të montuar dronët vdekjeprurës.
Takimi i së hënës vjen disa ditë pasi kancelari gjerman Olaf Scholz zhvilloi një telefonatë të diskutueshme me presidentin rus Vladimir Putin, e cila u pasua nga një sulm në shkallë të gjerë ruse kundër rrjetit energjetik të Ukrainës të dëmtuar rëndë.
Pjesë të diskutimve janë zgjedhjet e fundit presidenciale në SHBA dhe fitorja e Donald Trump, i cili është zotuar të rishikojë ndihmën ushtarake dhe financiare për Ukrainën.
Rikthimi politik i Trump po ngjall frikën se Evropa së shpejti mund të lihet e vetme në mbështetjen e saj për kombin e shkatërruar nga lufta.
“Ne po përballemi me një peizazh krejtësisht të ndryshëm dhe evropianët duhet të jenë të gatshëm të veprojnë pa pritur të reagojnë për vendimet e SHBA”, tha Josep Borrell, shefi i politikës së jashtme të BE-së, për kthimin e republikanit në Shtëpinë e Bardhë.
“Rusia vazhdon të sulmojë dhe ne duhet të vazhdojmë të mbështesim Ukrainën për t’u mbrojtur”.
Borrell përshëndeti vendimin e Presidentit Biden për të hequr veton e tij të gjatë dhe për të lejuar Kievin të përdorë raketat ATACMS të furnizuara nga SHBA për të goditur tokën ruse.
Përfaqësuesi i Lartë u ka kërkuar vazhdimisht shteteve anëtare, veçanërisht Gjermanisë, një donator kryesor ushtarak, që të heqin këto kufizime dhe t’i japin Ukrainës hapësirë të plotë për manovrim.
Por përpjekjet e Borrell për të krijuar një pozicion në mbarë BE-në kanë rënë, duke e lënë secilin vend të veprojë në mënyrë të njëanshme.
“Ju e dini pozicionin tim”, u tha Borrell gazetarëve të hënën.
“Ukraina duhet të jetë në gjendje të përdorë armët që i ofrojmë jo vetëm për të ndalur shigjetat, por edhe për të goditur harqet. Unë vazhdoj të besoj se kjo duhet bërë”.
Annalena Baerbock, ministrja e punëve të jashtme të Gjermanisë, e cila shpesh ka thyer marrëdhëniet me kancelarin Scholz për të miratuar një qëndrim më të ashpër ndaj Rusisë, tha se kthesa e Bidenit ishte “e rëndësishme” dhe paralajmëroi se nuk duhet parë si një “rishikim” i përpjekjeve perëndimore. por, në vend të kësaj, si një “intensifikim i asaj që tashmë është dorëzuar”.
“E drejta për vetëmbrojtje do të thotë që ju nuk duhet të prisni derisa një raketë të godasë një spital fëmijësh ose një shkollë ose një bllok apartamentesh krejtësisht normale”, tha Baerbock.
Homologu i saj francez, Jean-Noël Barrot, tha se vendi i tij ishte i hapur ndaj idesë për të lejuar Ukrainën të godiste objektiva ushtarake thellë brenda Rusisë.
Franca dhe Mbretëria e Bashkuar, të cilat i kanë ofruar Kievit, Storm Shadow, një lloj rakete me rreze të gjatë, e kanë kushtuar autorizimin e tyre me miratimin e Amerikës.
Dronët e prodhuar nga Kina
Gabrielius Landsbergis i Lituanisë dha një notë shumë kritike dhe deklaroi se strategjia aktuale për Ukrainën kishte “dështuar” sepse armët e furnizuara deri më tani në Ukrainë kishin arritur vetëm të mbanin forcat ruse në vend që t’i shtynin ato.
“Paqja nëpërmjet de-përshkallëzimit është një strategji e dështuar. Ne kemi nevojë për një të re. Ne kemi nevojë për një strategji që do të vijë nga forca”, tha Landsbergis të hënën në mëngjes.
“Kur flas fuqinë, flas për armë, po flas për heqjen reale të të gjitha kufizimeve (për armët) dhe në fakt një strategji fituese. Nga strategjia fituese, mund të arrijmë në një pikë kur të gjitha telefonatat, gjithçka në fakt do të kishte kuptim”.
Hadja Lahbib e Belgjikës, Margus Tsahkna i Estonisë, Luminiţa-Teodora Odobescu i Rumanisë dhe Caspar Veldkamp i Holandës, të gjithë theksuan nevojën që BE të mbetet plotësisht e angazhuar me Ukrainën dhe ngritën shqetësime serioze për rolin e luajtur në luftë nga aktorë të tjerë shtetërorë, përfshirë Iranin, Bjellorusinë, Koren e Veriut dhe Kinën.
Diplomatët në Bruksel kanë marrë prova “bindëse” se Rusia ka ndërtuar një fabrikë për prodhimin e dronëve në rajonin Xinjiang të Kinës, diçka që do t’i lejonte Kremlinit t’u shmangej sanksioneve të rrepta perëndimore.
Zyrtarët e BE janë ende duke hetuar raportet për të përcaktuar shtrirjen e programit të armëve të Rusisë dhe nivelin e pjesëmarrjes së Kinës.
“Kjo është diçka që Kina duhet të kuptojë se po ndikon drejtpërdrejt në sigurinë evropiane”, tha Veldkamp, duke vënë në dukje se sanksionet mund të jenë një nga opsionet në tryezë nëse dyshimet për dronët e prodhuar nga Kina konfirmohen përfundimisht.
Pekini ka mohuar raportet, duke këmbëngulur se kontrollon “rreptësisht” eksportet ushtarake.
Përveç luftës në Ukrainë, takimi i ministrave të punëve të jashtme të së hënës do të paraqesë një diskutim mbi propozimin e Borrell për të pezulluar dialogun politik me Izraelin lidhur me shkeljet e dyshuara të vendit të të drejtave të njeriut dhe ligjit ndërkombëtar në Gaza, i cili ka shanse shumë të ulëta për të pasur sukses për shkak të rregullave të unanimitet dhe situatën në Gjeorgji pas zgjedhjeve parlamentare të muajit të kaluar që u kishte parregullsi.
Takimi ka të ngjarë të përfaqësojë ndërhyrjen e fundit të Borrelit si Përfaqësues i Lartë përpara se të zëvendësohej nga Kaja Kallas në fillim të dhjetorit.
