Shkruan: Kurniawan Arif Maspul
Pavarësisht shpalljes së njëanshme të pavarësisë së Kosovës nga Serbia më shumë se 16 vjet më parë, qyteti indonezian i Xhakartës mbetet i vetmi anëtar i Shoqatës së Kombeve të Azisë Juglindore (ASEAN) që ende nuk e ka miratuar dekretin.
Ky test moral dhe gjeopolitik i gjatë për kombet kryesore myslimane të Azisë Juglindore pasqyron përpjekjet e nuancuara ndërkombëtare për të ruajtur sovranitetin post-kolonial, si dhe unitetin e brendshëm.
Megjithatë, me evolucionin e diplomacisë aleate dhe zgjerimin e lëvizjes së solidaritetit Jug-Jug , Xhakarta rrezikon të heqë dorë nga partneritetet kyçe në Ballkanin Perëndimor dhe të dëmtojë tërësisht reputacionin e ASEAN-it.
Balancimi i mosndërhyrjes dhe solidaritetit rajonal
I përcaktuar në Traktatin e Miqësisë dhe Bashkëpunimit të vitit 1976 është parimi themelor i ASEAN-it për mosndërhyrje.
I riafirmuar në kartën organizative të vitit 2008, ata pohojnë se mbështetja e pavarësisë së një organi nga një tjetër mund të frymëzojë rënien dhe kaosin qeveritar me kalimin e kohës, duke i lënë ata fajtorë. Megjithatë, kjo filozofi tani përplaset me një kontradiktë normative.
Ndërsa Indonezia është përballur me kërkesa të ngjashme për shkëputje provinciale në të kaluarën, edhe ajo e pozicionon veten rregullisht si një kampione e solidaritetit mysliman përmes rolit të saj në Organizatën e Bashkëpunimit Islamik (OIC) dhe ndërhyrjeve humanitare në Palestinë dhe në shtetin Rakhine të Myanmarit.
Refuzimi për të njohur Kosovën, pra, si një vend me shumicë myslimane që pësoi spastrim etnik para ndërhyrjes së NATO-s, rrezikon të minojë këtë qëndrim moral.
Nga një këndvështrim gjeopolitik, qëndrimi i Indonezisë ndaj Kosovës pasqyron gjithashtu strategjinë e saj më të gjerë mbrojtëse. Xhakarta mban lidhje të rëndësishme ekonomike dhe të sigurisë si me Kinën ashtu edhe me Rusinë, vetot e të cilave në Këshillin e Sigurimit të OKB-së vazhdojnë të bllokojnë anëtarësimin e plotë të Kosovës në OKB, duke i zgjatur më tej kushtet aktuale të kontratës së tyre të mbrojtjes.
Megjithatë, ambiciet strategjike si këto nuk mund të fshihen për një kohë të pacaktuar, pasi Turqia dhe shtetet e Gjirit kohët e fundit kanë rritur investimet e tyre drejt përpjekjeve të zgjeruara të ndihmës së Kosovës .
Një thirrje për harmonizim dhe njohje strategjike
Vetëm një rrugë shumëpalëshe, e ankoruar në OBI ose në një rezolutë të Asamblesë së Përgjithshme të OKB-së, mund t’u ofrojë shteteve me shumicë myslimane të ASEAN-it imunitet politik, duke i përafruar politikat e tyre për Kosovën me të drejtën ndërkombëtare.
ASEAN mund të bashkësponsorizojë një rezolutë të OBI-t që mbështet pavarësinë e Kosovës, dhe më pas të njoftojë bashkërisht Koa Kim Houng, Sekretarin e Përgjithshëm të ASEAN-it, duke e pozicionuar lëvizjen e tyre si një produkt konsensusi dhe jo si sfidë.
Duke e nisur këtë proces njohjeje në mënyrë të sigurt, ASEAN duhet së pari të krijojë një prani diplomatike të përhershme në kryeqytetin e Kosovës, në Prishtinë, duke i dhënë qeverisë së saj një kuptim më të fortë të stabilitetit në Ballkan, zgjerimit në BE dhe evolucionit në sigurinë e NATO-s.
Potenciali i vlerësimit të rrezikut të ASEAN mund të përmirësohet gjithashtu me këtë inteligjencë, duke zbuluar kërcënime deri në Detin e Kinës Jugore ndaj terrorizmit të brendshëm.
Për më tepër, me ndërtimin e paqes, tregtinë dhe rindërtimin e përqendruar në fuqinë e butë, ASEAN mund të rivendosë reputacionin e saj për ndërmjetësim të besueshëm dhe më gjerë.
Alternativat e shëndetshme janë të pakta. Duke marrë parasysh partneritetet në rritje të Kosovës me Turqinë, Emiratet e Bashkuara Arabe dhe Evropën Perëndimore, vetëm sa e margjinalizojnë më tej marrëdhënien BE-Azi të ASEAN-it.
Kjo do të thotë që ASEAN duhet të zgjedhë se çfarë është më e rëndësishme: të ruajë ortodoksinë e saj aktuale të ngurtë apo t’i qëndrojë besnike etosit të Konferencës së Bandungut të vitit 1955, sipas të cilit popujt e shtypur, kudo që janë, meritojnë dinjitet dhe njohje ndërkombëtare.
Pra, për të mbrojtur solidaritetin Jug-Jug dhe shumicën e saj myslimane, le të lutemi që ata të marrin vendimin e duhur.
