TIRANË – Ish-kryeministri i Shqipërisë, Fatos Nano, është ndarë sot nga jeta në moshën 73-vjeçare, pas një periudhe të gjatë trajtimi në një spital privat të Tiranës. Burime të afërta me familjen kanë bërë me dije se gjendja e tij shëndetësore ishte përkeqësuar javët e fundit.
Lajmi për ndarjen nga jeta të një prej figurave më të rëndësishme të tranzicionit politik shqiptar ka shkaktuar reagime të shumta në skenën publike dhe politike.
Kush ishte Fatos Nano
Fatos Thanas Nano lindi më 16 shtator 1952 në Tiranë. Ai përfundoi studimet për ekonomi politike në Universitetin e Tiranës dhe mbrojti doktoraturën në të njëjtin institucion. Në vitet ’80 punoi si kërkues shkencor në Institutin e Studimeve Ekonomike, ndërsa më vonë u përfshi në administratën shtetërore si këshilltar dhe sekretar në Këshillin e Ministrave.
Nano ishte një prej figurave kyçe të periudhës së tranzicionit të Shqipërisë nga sistemi komunist drejt pluralizmit politik. Pas shembjes së regjimit komunist, ai u bë themelues dhe më pas kryetar i Partisë Socialiste të Shqipërisë, duke drejtuar qeverinë shqiptare në disa periudha vendimtare.
Karriera politike dhe mandati si kryeministër
Fatos Nano shërbeu si Kryeministër i Shqipërisë në tri mandate:
-
Shkurt – qershor 1991, si kryeministër i parë pas rënies së komunizmit;
-
Korrik 1997 – shtator 1998, pas krizës së piramidave financiare dhe trazirave civile;
-
Korrik 2002 – shtator 2005, kur qeverisi vendin drejt një periudhe stabiliteti dhe afrimi me BE-në.
Në këto mandate, Nano mbajti një rol vendimtar në rindërtimin e institucioneve demokratike dhe në procesin e integrimit evropian të Shqipërisë, edhe pse mandati i tij shpesh u shoqërua me tensione politike, protesta dhe përplasje brenda Partisë Socialiste.
Një figurë e debatueshme, por vendimtare
Nano njihej për karizmën dhe stilin e tij të drejtpërdrejtë politik, për retorikën e fortë dhe shpesh përballjet e hapura me kundërshtarët. Ai la gjurmë të thella në jetën politike të Shqipërisë, duke qenë pjesë e shumë reformave ekonomike dhe administrative që hodhën themelet e shtetit modern shqiptar.
Pas humbjes së zgjedhjeve të vitit 2005, ai dha dorëheqjen nga drejtimi i PS-së dhe u tërhoq nga jeta publike, duke qëndruar për vite të tëra larg politikës aktive.
Trashëgimia politike
Pavarësisht kritikave, Fatos Nano mbetet një nga figurat më me ndikim në historinë moderne të Shqipërisë — politikani që i dha fytyrë të re të majtës shqiptare dhe që solli debatin demokratik në jetën parlamentare të pas-’90-ës.
Ai do të mbahet mend si një reformator i hershëm, një figurë e përplasur midis idealizmit politik dhe realitetit tranzicional të vendit.
