Trump i ofron Katarit mbrojtje të veçantë – Izraeli mund të ketë nënvlerësuar lidhjet e tij me Dohën

Uashington, Doha, Tel Aviv – Një urdhër ekzekutiv i presidentit amerikan Donald Trump ka çuar marrëdhëniet SHBA–Katar në një nivel të paprecedentë, duke i ofruar këtij shteti të vogël të Gjirit garanci sigurie të ngjashme me ato që SHBA u ofron aleatëve më të ngushtë.

Sipas urdhrit të nënshkruar këtë javë, çdo sulm ndaj territorit, sovranitetit apo infrastrukturës kritike të Katarit do të konsiderohet si kërcënim i drejtpërdrejtë ndaj paqes dhe sigurisë së Shteteve të Bashkuara. Urdhri përfshin edhe mundësinë e një reagimi ushtarak nga SHBA, nëse është e nevojshme.

Ky veprim i Trump vjen menjëherë pas një sulmi të papritur nga Izraeli në kryeqytetin e Katarit, Doha, më 9 shtator, që goditi një lagje banimi dhe shkaktoi vdekjen e gjashtë personave, përfshirë një shtetas kataras. Objektivi i supozuar i sulmit ishin zyrtarë të Hamasit të strehuar në Katar, por ata nuk u goditën.

Një lëvizje që mund të ndryshojë ekuilibrat në Lindjen e Mesme

Sipas analistëve ndërkombëtarë, sulmi i Izraelit në Katar është perceptuar si një veprim i nxituar dhe i rrezikshëm, që ka vënë në siklet edhe vetë presidentin Trump. Ish-ambasadori amerikan në Katar, Patrick Theros, deklaroi:
🗨️ “Nuk besoj se Trump e kuptoi sa serioz ishte ky sulm dhe dëmin që i shkaktoi vetes politikisht.”

Megjithëse urdhri nuk përbën një traktat të detyrueshëm si marrëveshjet e NATO-s, ai përfaqëson një hap të madh diplomatik që vendet e tjera të Gjirit Persik e kanë kërkuar prej kohësh.

Katar – ndërmjetës i palëkundur në konfliktet globale

Pavarësisht përmasës së vogël, Katari ka pasur një rol kyç në politikën e jashtme amerikane në Lindjen e Mesme. Prej vitit 2012, vendi ka strehuar një zyrë politike të Hamasit, me kërkesë të drejtpërdrejtë të SHBA-ve, për të mundësuar negociata të ndërlikuara në rajon.

Katari ka ndërmjetësuar gjithashtu në:

• bisedimet për armëpushim në Gaza,

• marrëveshjet me Talibanët,

• shkëmbimet e të burgosurve SHBA-Iran,

• dhe negociatat mes Rusisë dhe Ukrainës.

Dyshime për lidhje personale mes Trump dhe Katarit

Përveç rolit të tij diplomatik, Katari është përfshirë edhe në polemika rreth ndikimit në politikën amerikane. Mediat amerikane raportuan se Katari i dhuroi Trump-it një avion luksoz Boeing 747-8, gjë që shkaktoi akuza për ryshfet dhe shkelje të Kushtetutës.

Gjithashtu, djali i të dërguarit të Trump për Lindjen e Mesme dyshohet se ka kërkuar fonde nga Katari, ndërkohë që babai i tij po negocionte për një plan paqeje në Gaza.

Netanyahu kërkon falje nën presionin e Trump

Pas sulmit në Doha, kryeministri izraelit Benjamin Netanyahu është detyruar t’i kërkojë falje homologut të tij kataras, në një telefonatë ku ishte i pranishëm edhe vetë Trump.“Izraeli nuk do të shkelë më sovranitetin tuaj, dhe ky është zotimi im ndaj presidentit,” thuhet se i ka thënë Netanyahu kryeministrit të Katarit.

Raportohet se Mossad-i izraelit kishte kundërshtuar sulmin, duke paralajmëruar se kjo mund të dëmtonte marrëdhëniet e fshehta me Katarin. Një burim i brendshëm izraelit pyeti retorikisht: “Pse tani? Hamas mund të goditet edhe pas një apo katër vitesh. Mossad e di si ta bëjë.”