Ishte një moment që askush nuk mund ta imagjinonte vetëm 24 orë më parë. Pa paralajmërim ose marrëveshje paraprake, Abu Mohammad al-Jawlani, udhëheqësi i Hay’at Tahrir al-Sham (HTS), bëri një vizitë befasuese në Xhaminë e Madhe Umajad në Damaskun e Vjetër.
Duke e parë atë vetëm pak metra larg, ndihej surreale. Kjo xhami kishte qenë prej kohësh një vend simbolik ku Bashar al-Assad dhe babai i tij i ndjerë, Hafez al-Assad, shpesh kryenin faljen e Bajramit – një akt simbolik për sundimtarët e kryeqytetit.
I rrethuar nga qindra luftëtarë dhe roje personale, Xhalani hyri në xhami, fali namazin e akshamit dhe mbajti një fjalim të shkurtër për ata që ishin mbledhur rreth tij mes thirrjeve të fitores dhe “Allahu Ekber”.
Më parë, Jawlani kishte vizituar zonat kryesore të qytetit, duke përfshirë sheshin ikonik Umajad, i rrethuar nga institucionet më të rëndësishme qeveritare të Sirisë, si Shtabi i Shtabit të Përgjithshëm dhe televizioni shtetëror. Atje, ai u lut përpara se të vazhdonte turneun e tij. Unë isha i pranishëm në shesh, por rojet e tij i mbanin të gjithë në distancë teksa afrohej.
Ndërsa shumë sirianë shprehën gëzimin për atë që ata e shohin si një pikë kthese, festimet e tyre ishin të ngjyrosura me frikë për atë që i pret përpara. Era e hidhur e barutit ende mbush ajrin në Damask, një qytet i mbyllur dhe gati i shkretë. Ndërsa turneu i Jawlanit u shpalos, shtëllunga tymi u ngritën në qiell, duke errësuar të ardhmen dhe duke ngritur pikëpyetje për ditët dhe javët në vijim.
I veshur me veshjen e tij ushtarake, Jawlani projektoi imazhin e një sundimtari në Damask, që qëndronte mbi një qytet – dhe një komb – që kishte qenë nën kontrollin e Bashar al-Assad dhe regjimit Baath për dekada. Në më pak se dy javë, ai regjim është shembur, duke lënë pak më shumë se një kujtim.
Megjithatë, me të kaluarën e diskutueshme xhihadiste të Jawlanit, pyetja mbetet: a mund të ketë sukses ai në qeverisjen e kryeqytetit dhe territoreve përreth tij? /BBC
