Ukraina është jashtëzakonisht e pasur me resurse natyrore, përfshirë:
• Qymyrin, rezervat më të mëdha në Evropë pas Rusisë;
• Hekurin, manganin, titanin dhe uraniumin;
• Litiumin – esencial për bateritë e automjeteve elektrike dhe teknologjitë e së ardhmes;
• Mineralet e rralla tokësore (rare earths), shumë të kërkuara në industrinë e teknologjisë së lartë dhe atë ushtarake.
Litiumi dhe mineralet e rralla janë thelbësore për tranzicionin energjetik të Evropës dhe SHBA-së, si dhe për rivalitetin global ndaj Kinës (e cila dominon tregun e këtyre materialeve).
Ku përplasen SHBA dhe Rusia në këtë mes?
Rusia:
• Synon të kontrollojë rajone si Donbasi dhe Zaporizhia, të cilat kanë rezervat më të mëdha të qymyrit, manganit dhe metaleve të rralla.
• Me aneksimin e Krimesë (2014) dhe pushtimin e pjesëve të lindjes së Ukrainës (2022), Rusia jo vetëm që ndjek interesa gjeopolitike, por synon edhe kapjen e pasurive minerale që do ta bënin atë më të fuqishme ekonomikisht dhe më pak të varur nga tregjet perëndimore.
SHBA:
• Mbështet Ukrainën jo vetëm për ruajtjen e rendit ndërkombëtar dhe demokracisë, por edhe për të mos lejuar që Rusia të kontrollojë burime kyçe që do ta forconin si fuqi globale kundër Perëndimit.
• SHBA ka qenë aktive në partneritete strategjike me Ukrainën për zhvillimin e industrisë minerale, sidomos për litiumin dhe hydrogenin e gjelbër.
Ukraina – mes dy fuqive, por me potencial të jashtëzakonshëm
Ukraina është:
• Fusha e betejës, por edhe çelësi ekonomik për një Evropë të pavarur energjetikisht dhe për teknologjinë e së ardhmes;
• Duke kërkuar integrim në BE dhe NATO, për të mbrojtur jo vetëm sovranitetin, por edhe burimet natyrore që mund ta bëjnë një superfuqi ekonomike në Evropë;
• Në bashkëpunim me kompani perëndimore për të eksploruar dhe zhvilluar sektorin minerar (p.sh., bashkëpunime me kompani amerikane dhe australiane për litiumin).
Përplasja nuk është vetëm për kufijtë apo NATO-n – por për të ardhmen teknologjike dhe ekonomike të botës. Kush kontrollon pasuritë minerale të Ukrainës, ka një avantazh strategjik në dekadat që vijnë. SHBA e sheh Ukrainën si partner strategjik për të balancuar ndikimin rus dhe kinez, ndërsa Rusia e sheh atë si humbje të perandorisë së saj historike dhe burimeve natyrore.
