Në pjesën dytë të kronikës së vëndëve të izoluara, siç është Koreja Veriore, do t’iu shfaqim gjërat më interesante që duhet t’i dini për këtë vend dhe popull të izoluar, i cili sundohet nga Kim Jong-Un.
Ndërprerjet e energjisë janë një problem i zakonshëm dhe përhapur, që ndikon dukshëm në jetën e përditshme dhe aktivitetet ekonomike. Infrastruktura energjetike e vendit është e vjetruar dhe joefikase, duke u përpjekur të plotësojë nevojat e popullatës dhe industrive të saj. Megjithëse vendi është i pasur me burime natyrore si qymyri, Koreja e Veriut përballet me sfida të mëdha në prodhimin dhe shpërndarjen e energjisë elektrike, duke shkaktuar ndërprerje të shpeshta dhe të paparashikueshme të energjisë. Këto ndërprerje prekin jo vetëm zonat rezidenciale, por edhe institucionet kritike, duke rënduar edhe më tej vështirësitë e qytetarëve. Mungesa e një furnizimi të qëndrueshëm me energji është një tregues i qartë i sfidave më të gjera ekonomike dhe infrastrukturore që përballon vendi.
Ndërsa shumica e shkollave në SHBA kërkojnë që nxënësit të sigurojnë vetë lapsa, fletore dhe të ngjashme, shkollat në Korenë e Veriut shkojnë më tej. Nxënësit detyrohen të paguajnë për karriget dhe tavolinat e tyre, madje edhe për lëndën djegëse për ngrohje. Në thelb, ata duhet të paguajnë për gjithçka, përveç mësuesit.
Sipas një raporti të Institutit për Bashkimin Kombëtar të Koresë, kozmetika konsiderohet një “shfaqje e ekzagjeruar e pasurisë”. Vetëm ata që i përkasin klasave të privilegjuara mund të shpresojnë të përballojnë produkte kozmetike, dhe markat koreano-jugore preferohen mbi ato kineze apo të prodhuara në Korenë e Veriut.
Kim Il-Sung porositi 1,000 sedana Volvo 144 nga Suedia, por nuk i pagoi kurrë. Qeveria suedeze ende dërgon fatura çdo vit, dhe borxhi aktual është rreth 2.8 milionë dollarë.
Përdorimi i lëndëve narkotike të paligjshme në Korenë e Veriut është kryesisht i parregulluar dhe jashtëzakonisht i përhapur në krahasim me pjesën tjetër të botës. Vlerësohet se rreth 30% e koreanoveriorëve përdorin lëndë narkotike, kryesisht stimuluese që përdoren për të shtypur oreksin dhe për t’i ndihmuar punëtorët të kalojnë më shumë kohë në zanatet e tyre.
Në vitin 2015, Indeksi i Perceptimit të Korrupsionit e renditi Korenë e Veriut (së bashku me Somalinë) si vendin më të korruptuar në botë. Me një shkallë nga 0 (shumë i korruptuar) në 100 (shumë i ndershëm), Koreja e Veriut shënoi një tetë.
Në Korenë e Veriut, interneti është një entitet i kontrolluar dhe i kufizuar rreptësisht, me aksesin kryesisht të rezervuar për zyrtarët qeveritarë dhe individë të përzgjedhur. Vendi operon versionin e vet të internetit, të njohur si Kwangmyong, një intranet që monitorohet dhe censurohet me kujdes nga regjimi. Për shumicën dërrmuese të koreanoveriorëve, interneti global mbetet i paarritshëm, i rezervuar për një pakicë të privilegjuar që merr autorizim të veçantë. Kjo izolim dixhital është pjesë e një strategjie më të gjerë për të kufizuar rrjedhën e informacionit të jashtëm dhe për të mbajtur nën kontroll atë që qytetarët mund të shohin, dëgjojnë dhe besojnë, duke i izoluar efektivisht ata nga idetë dhe ndikimet e huaja.
Në Phenian, “vajzat e trafikut” ose zyrtaret femra të trafikut janë bërë një simbol ikonik i rrugëve të qytetit. Ato drejtojnë trafikun në vend të semaforëve, të cilët shpesh janë të pasigurt për shkak të furnizimit të paqëndrueshëm të energjisë. Këto gra janë të njohura për lëvizjet e tyre të disiplinuara, pothuajse të koreografuara. Për t’u përzgjedhur për këtë rol, kërkohen kritere të rrepta, duke përfshirë moshën, gjatësinë dhe prejardhjen familjare, dhe ato i nënshtrohen trajnimeve rigoroze për të kryer detyrat me precizion. Megjithatë, raportet e fundit tregojnë një ndryshim, me oficerë meshkuj që po marrin gjithnjë e më shumë këto role, duke sugjeruar ndryshime në mënyrën e menaxhimit të trafikut në Phenian.
Koreja e Veriut përballet me mungesa të mëdha ushqimore, që ndikojnë një pjesë të konsiderueshme të popullatës së saj. Raportet tregojnë se rreth 42% e koreanoveriorëve janë të kequshqyer, një situatë e përkeqësuar nga ulja e prodhimit bujqësor me 180,000 tonë vitin e kaluar. Përgjigjja e qeverisë përfshin shkurtimin e racionimit ditor të ushqimit në më pak se 11 ons për person, ndërkohë që vendit i duhen rreth 5.5 milion ton drithëra në vit për të ushqyer 25 milion banorët e tij. Përpjekjet për të luftuar këto mungesa përfshijnë vendosjen e ushtrisë dhe shtimin e shpërndarjeve të racionit ushqimor në disa zona, por situata mbetet e rëndë, me shqetësime në rritje për vdekjet e lidhura me urinë.
Në vitin 2015, Koreja e Veriut krijoi zonën e saj të kohës, të quajtur “Koha e Phenianit”, sipas kryeqytetit të vendit. Ky veprim kishte dy qëllime kryesore. Së pari, ai vendosi një ndryshim prej gjysmë ore me Korenë e Jugut dhe Japoninë, duke simbolizuar një shkëputje simbolike nga e kaluara. Së dyti, ky hap përkoi me 70-vjetorin e çlirimit të Koresë nga sundimi japonez, duke forcuar idenë e Koresë së Veriut si një komb të pavarur.
Hoteli Ryugyong, shpesh i quajtur “Hotel of Doom” (Hoteli i Kërcënimit), është një kullë madhështore në Phenian, Koreja e Veriut. Ky qiellgërvishtës në formë piramide, me një lartësi prej 330 metrash (1,080 ft), filloi ndërtimin në vitin 1987, por mbetet i papërfunduar dhe bosh, duke e bërë atë një nga ndërtesat më të larta të pabanuara në botë. Fillimisht i konceptuar si një simbol i fuqisë ekonomike dhe arkitekturore të vendit, projekti hasi në shumë pengesa, përfshirë vështirësi financiare dhe ndalesa ndërtimore. Pavarësisht ambicieve fillestare, Hoteli Ryugyong nuk ka pritur asnjë vizitor, duke qëndruar si një monument i heshtur i mundësive të papërmbushura.
Në Korenë e Veriut, qeveria ushtron kontroll të rreptë mbi qasjen në teknologji, përfshirë kompjuterët personalë. Qytetarët duhet të marrin leje specifike nga qeveria për të blerë një laptop, një masë që pasqyron përpjekjet më të gjera të regjimit për të monitoruar dhe kufizuar rrjedhën e informacionit. Kjo politikë është pjesë e një strategjie të gjerë për të parandaluar ekspozimin ndaj ideve të huaja, medias dhe potencialisht disidencës ndaj shtetit. Procesi shumë i rregulluar siguron që vetëm një numër i kufizuar individësh, shpesh ata me besnikëri të provuar ose në nevojë për detyrat e tyre shtetërore, të kenë qasje në këtë teknologji. Kjo kufizim e izolon më tej popullsinë e Koresë së Veriut nga komuniteti global digjital.
Koreja e Veriut ka ndërtuar versionin e saj të ikonës franceze, Arc de Triomphe, i njohur si Harku i Triumfit në Phenian. E ngritur në vitin 1982 për të përkujtuar rolin e Kim Il Sung në rezistencën kundër okupacionit japonez, kjo strukturë arrin një lartësi prej 60 metrash (197 ft), duke e bërë atë pak më të lartë se homologu i tij parisian. Ky monument shërben jo vetëm si një simbol krenarie kombëtare dhe rezistence, por gjithashtu dëshmon për tendencën e Koresë së Veriut për të ndërtuar struktura madhështore që reflektojnë monumentet e njohura globalisht. Harku i Triumfit, me skulpturat dhe mbishkrimet e tij të detajuara, feston narrativën e çlirimit të vendit dhe ambiciet arkitekturore të Phenianit.
Metroja e Phenianit, e njohur për faktin që është sistemi më i thellë i metrosë në botë, duke arritur një thellësi prej 110 metrash nën tokë, ka një funksion të dyfishtë përveç transportit. Ajo është projektuar me zgjuarsi për të shërbyer edhe si strehë kundër bombave në rast konflikti bërthamor. Thellësia strategjike e saj ofron një shtresë të konsiderueshme mbrojtjeje, dhe sistemi është i pajisur me dyer masive çeliku për mbrojtje të secilës hyrje të stacioneve. Këto dyer janë të afta të izolojnë hapësirën nga bota e jashtme, duke e shndërruar metronë në një bunker të madh nëntokësor, të projektuar për të mbrojtur banorët e qytetit gjatë emergjencave.
Koreja e Veriut ka kaluar në një zgjidhje të pazakontë: përdorimin e mbetjeve njerëzore si pleh organik. Qeveria ka institucionuar një politikë që kërkon nga çdo familje të kontribuojë me mbetjet e tyre për të përmbushur nevojat bujqësore, me qëllim të lehtësimit të ndikimit të këtyre mungesave në prodhimin e ushqimit. Ky iniciativë reflekton përpjekjet e dëshpëruara të vendit për të mbështetur sektorin e tij bujqësor në mes të burimeve të kufizuara dhe sanksioneve ndërkombëtare. Varet nga mbetjet njerëzore për plehërimin, kjo tregon për masat ekstreme që po ndërmerr Koreja e Veriut për të adresuar sfidat bujqësore dhe problemet e sigurisë ushqimore.
Qëndrimi i Koresë së Veriut ndaj ndarjes me Korenë e Jugut është thellësisht i rrënjosur në besimin se Gadishulli Korean mbetet një entitet i vetëm, i ndarë artificialisht nga forcat e jashtme. Qeveria e Koresë së Veriut i sheh jugkoreanët jo si qytetarë të një shteti të veçantë, por si bashkatdhetarë të shtypur nga ajo që e konsideron një qeveri rebele të instaluar dhe mbështetur nga fuqitë perëndimore. Kjo perspektivë përbën bazën e refuzimit të Phenianit ndaj ndarjes Veri/Jug, duke e kuadruar çështjen si një çlirim më shumë sesa një ribashkim. Narrativa e Koresë së Veriut pohon se përpjekjet e saj kanë për qëllim shpëtimin e koreanëve nga ndikimi i një regjimi që e cilëson të paligjshëm, duke promovuar një vizion për ribashkimin eventual nën udhëheqjen e saj.
Koreja e Veriut mburret me një shkallë të leximit prej 100%, një shifër që dallohet në nivel ndërkombëtar. Ky pretendim mbështetet nga burime të ndryshme, përfshirë CIA dhe UNESCO, duke theksuar një arritje të jashtëzakonshme në arsim brenda vendit. Qeveria e Koresë së Veriut pohon se çdo qytetar mbi moshën 15 vjeç di të lexojë dhe të shkruajë, një statistikë që është e njëjtë për të dy gjinitë. Pavarësisht sfidave dhe kufizimeve me të cilat përballet vendi, kjo shkallë e raportuar e leximit sugjeron një theks të madh në arsim dhe arsimim. Megjithatë, verifikimi i jashtëm i këtyre statistikave është i kufizuar, duke ngritur pyetje për saktësinë e të dhënave dhe cilësinë e arsimit të ofruar.
Qytetarët e Malajzisë dhe Singaporit kanë privilegjin unik që mund të udhëtojnë në Korenë e Veriut pa vizë, një politikë që reflekton marrëdhëniet diplomatike relativisht më miqësore ndërmjet këtyre vendeve dhe RPJK-së. Ky marrëveshje u mundëson qytetarëve të këtyre vendeve të hyjnë në Korenë e Veriut për një periudhë të caktuar pa iu nënshtruar procesit të zakonshëm të aplikimit për vizë, i cili është zakonisht i rreptë dhe i monitoruar nga afër.
Koreja e Veriut zotëron ushtrinë e katërt më të madhe në botë, një fakt që thekson prioritetin e regjimit për fuqinë ushtarake në strategjinë kombëtare. Me një forcë të vlerësuar prej mbi 1.2 milionë ushtarë aktivë, Ushtria Popullore e Koresë (KPA) është një entitet i madh në peizazhin ushtarak global. Kjo shifër e konsiderueshme plotësohet nga një rezervë e madhe e forcave, të gatshme për t’u mobilizuar. Kapacitetet ushtarake të Koresë së Veriut nuk kufizohen vetëm në burimet njerëzore; ato përfshijnë gjithashtu një arsenal të konsiderueshëm armësh konvencionale dhe bërthamore.
Udhëheqësit e Koresë së Veriut, veçanërisht Kim Jong Un, janë të njohur për një stil jete sekret dhe luksoz, që kontraston fuqimisht me varfërinë e përhapur në vend. Hetimet dhe raportet kanë zbuluar detaje të shumta luksi, përfshirë deri në 30 vila luksoze, ishuj privatë dhe një gamë të gjerë pasurish ekstravagante, nga jahtet te avionët privatë.
Kënaqësitë e Kim Jong Un shtrihen deri te festat ekskluzive në ishullin e tij në stilin e Ibizës, të pajisur me të gjitha luksin e imagjinueshëm. Ky nivel ekstravagance, i financuar nga operacione të fshehta si Dhoma 39, nxjerr në pah një dallim të thellë midis stilit të jetës së elitës dhe vështirësive me të cilat përballen qytetarët e zakonshëm të Koresë së Veriut.
Akordeoni zë një vend të veçantë në kulturën e Koresë së Veriut, shpesh i quajtur “instrumenti i popullit”. Popullariteti i tij u rrit në vitet 1990, kur qeveria vendosi një politikë që kërkonte që mësuesit të mësonin të luanin në akordeon. Ai shihej si një instrument ideal për portabilitetin dhe fleksibilitetin e tij, i aftë të shoqërojë muzikën tradicionale koreane dhe këngët revolucionare.
Sot, akordeoni është një pjesë e rëndësishme e edukimit muzikor në Korenë e Veriut, me performanca që shpesh paraqiten në shkolla, festime publike dhe ngjarje shtetërore. Kjo lidhje e thellë thekson rolin e akordeonit si në mjediset arsimore, ashtu edhe në përhapjen e muzikës dhe idealeve të miratuara nga shteti.
Rollerblading-u është shfaqur si një aktivitet i habitshëm, por popullor në Korenë e Veriut, veçanërisht mes të rinjve në Phenian. Ky trend fitoi terren në fillim të viteve 2010, kur u hap parku i parë i rollerblading-ut në vend.
Që atëherë, ky aktivitet është promovuar si një formë e shëndetshme dhe moderne e argëtimit, në përputhje me përpjekjet e qeverisë për të shfaqur një imazh të gjallë dhe rinor të Koresë së Veriut. Imazhet dhe raportet nga mediat shtetërore shpesh tregojnë fëmijë dhe adoleshentë duke patinuar në parqe dhe sheshe, duke e theksuar rollerblading-un si një simbol të argëtimit dhe lumturisë brenda strukturës së rreptë dhe të kontrolluar shoqërore të vendit.
Pavarësisht se është një nga vendet më pak të zhvilluara në botë, përdorimi i qymyrit e bën ajrin e Koresë së Veriut shumë të ndotur. Organizata Botërore e Shëndetësisë vlerëson se vendi ka 89 vdekje të lidhura me ndotjen për çdo 100,000 banorë.
Në të gjithë qytetin e Phenianit, mund të shihni billborde propagandistike dhe fotografi të Kim Il-Sung dhe Kim Jong-Il. Megjithatë, asnjë foto apo billboard propagandistik nuk është kushtuar Kim Jong-Un, dhe ai nuk shfaqet në asnjë faqe zyrtare. Nuk ka foto, emër, apo përmendje. Qytetarët pretendojnë se kjo ndodh sepse ai është modest dhe nuk pëlqen të fotografohet.
by: Storm + autorë dhe media ndërkombëtare
