Sekretari i përgjithshëm i aleancës ushtarake NATO, Mark Rutte, pritet të ripërtërijë thirrjet që shtetet anëtare të rrisin me shpejtësi shpenzimet e mbrojtjes në përgjigje të kërcënimeve globale në rritje, veçanërisht nga Rusia.
Një “rritje prej 400% e mbrojtjes ajrore dhe raketore” dhe mijëra automjete të tjera të blinduara dhe predha, janë të nevojshme për të ruajtur frenimin dhe mbrojtjen, sipas fragmenteve të fjalimit të Rutte të publikuara nga NATO.
“Ne shohim në Ukrainë se si Rusia shpërndan terror nga lart, kështu që ne do të forcojmë mburojën që mbron qiellin tonë”, pritet të thotë Rutte.
Rutte do të takohet me Starmer në Downing Street të Londrës përpara një samiti të NATO-s në Holandë, ku 32 vendet anëtare të aleancës pritet të angazhohen për një rritje të madhe të shpenzimeve ushtarake.
Udhëheqësi i aleancës ka propozuar një objektiv prej 3.5% të PBB-së së secilit vend për shpenzimet ushtarake dhe 1.5% të tjera për “shpenzimet që lidhen me mbrojtjen”, siç janë urat, fushat ajrore, portet detare dhe rrugët.
Objektivi i ri i propozuar nga Rutte do të përmbushte kërkesat e hershme të bëra nga Presidenti i SHBA-së Donald Trump, i cili e ka kritikuar vazhdimisht objektivin prej 2% të aleancës si të pamjaftueshëm.
Objektivi aktual i NATO-s, i rënë dakord në një samit në vitin 2014, është 2% e PBB-së. Aktualisht, 22 nga 32 vendet anëtare e përmbushin ose e tejkalojnë objektivin aktual.
Vetëm Polonia e tejkalon objektivin prej 3.5% në 4.32%. Buxheti i mbrojtjes i SHBA-së, më i madhi në aleancë, arrin në 3.4% të PBB-së së saj.
Shumica e vendeve anëtare të NATO-s kanë sinjalizuar kohët e fundit plane për të forcuar aftësitë e tyre mbrojtëse në përgjigje të pushtimit të vazhdueshëm të Ukrainës nga Rusia dhe presionit në rritje nga Presidenti i SHBA-së, Donald Trump, ndaj aleatëve evropianë që të marrin përgjegjësi më të madhe për sigurinë e tyre.
Në Mbretërinë e Bashkuar, Starmer është zotuar të rrisë shpenzimet e mbrojtjes së vendit në 2.5% të PBB-së së saj dhe një rritje prej 3% deri në vitin 2034.
Javën e kaluar, qeveria e Mbretërisë së Bashkuar zbuloi një plan për të ndërtuar 12 nëndetëse të reja sulmuese dhe gjashtë fabrika municionesh, duke shënuar riorganizimin më të gjithanshëm të mbrojtjes britanike në më shumë se tre dekada.
Gjermania është zotuar gjithashtu për një rritje të konsiderueshme të shpenzimeve ushtarake për vitin 2025.
Parlamenti i saj miratoi së fundmi një amendament kushtetues që përjashton shpenzimet e mbrojtjes që tejkalojnë 1% të PBB-së nga frena e borxhit të vendit, një veprim që mundëson investime dukshëm më të mëdha nga një komb historikisht hezitues për të qenë lider në shpenzimet ushtarake evropiane.
