Një nga shumë mënyrat se si presidenti i zgjedhur Donald Trump mund të ndryshojë jetën amerikane është në shëndetin publik: Ai ka zgjedhur një skeptik të vaksinave, Robert F. Kennedy Jr., për të udhëhequr agjencinë më të lartë shëndetësore të vendit.
storm•/SHBA: Kennedy po bisedon me senatorët këtë javë. Është një çështje e hapur nëse ai do të konfirmohej nga Senati, pasi disa republikanë kanë thënë se vënia në dyshim e vaksinave nuk është politikë e mirë: “Përpjekjet për të minuar besimin publik në kura të provuara nuk janë vetëm të painformuara — ato janë të rrezikshme,” tha kreu i pakicës në Senat, Mitch McConnell (R-Kentucky), i cili si fëmijë mbijetoi nga poliomieliti, një sëmundje për të cilën shumica e fëmijëve amerikanë vaksinohen sot.
Por Kennedy, i cili ka përsëritur pretendimin e hedhur poshtë se vaksinat shkaktojnë autizëm, sipas ekspertëve të shëndetit publik, do të kishte mjaft hapësirë për ta bërë më të vështirë aksesin në vaksina nëse konfirmohet.
Ja çfarë duhet të dini:
Qeveria nuk mund t’i ndalojë vaksinat, por…
Komunitetet shtetërore dhe lokale kanë fuqinë për të përcaktuar kërkesat për vaksinat në shkollat publike. Por qeveria federale mund ta bëjë më të lehtë ose më të vështirë sigurimin e vaksinave.
Qeveria mund të shqyrtojë vaksinat e reja dhe të refuzojë t’i aprovojë, madje edhe të përpiqet t’i tërheqë ato ekzistuese nga tregu — megjithëse kjo pothuajse me siguri do të përballej me sfida në gjykatë.
“Ata kanë fleksibilitet të jashtëzakonshëm për t’i bërë këto gjëra,” tha Jennifer Kates, drejtore e politikave globale shëndetësore dhe HIV-it në KFF, një organizatë jofitimprurëse e hulumtimit të politikave shëndetësore. “Nuk ka asgjë në ligj që përcakton se cilat janë të dhënat që [qeveria] duhet të përdorë për të vendosur se cilat vaksina duhet të aprovohen. Nuk ka asgjë në ligj që specifikon se çfarë përdor [Qendrat për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve] për të bërë rekomandime për një grup vaksinash për njerëzit, ose për të mos e rekomanduar atë.”
Kjo mund të shfaqet në dy mënyra:
1. Qeveria mund të ndalojë rekomandimin e vaksinave rutinë: Zyrtarët mund të ndalojnë së rekomanduari që fëmijët (dhe të rriturit) të vaksinohen kundër koronavirusit, gripit, fruthit apo shytave. Kennedy kohët e fundit i tha Trump-it dhe drejtuesve të kompanive farmaceutike se ai dëshiron të studiojë rekomandimet për vaksinimin e të porsalindurve, raportuan Michael Scherer dhe Rachel Roubein nga The Washington Post.
Sërish, qeveria federale bën rekomandime — jo kërkesa — për vaksinat. Por rekomandimet mund të ndikojnë ndjeshëm në politikat shtetërore dhe në perceptimin e prindërve për imunizimin. KFF ka zbuluar se normat e vaksinimit për fëmijët në kopsht kanë qenë në rënie që nga pandemia, me një numër në rritje të prindërve që pretendojnë përjashtime morale. Ekspertët e shëndetit besojnë se kjo lidhet me një rritje të shpërthimeve të fruthit në vitet e fundit, një sëmundje që mund të jetë vdekjeprurëse për ata që nuk janë të vaksinuar. “Është vërtet një ndryshim në mënyrën se si publiku — prindërit në veçanti — po e shohin atë që ka qenë një nga arritjet më të mëdha të shëndetit publik që kemi pasur,” tha Kates.
Ekspertët e shëndetit po vëzhgojnë gjithashtu për të parë nëse shtetet e drejtuara nga republikanët do të ndryshojnë kërkesat për vaksinat gjatë një administrate të dytë të Trump-it. Kjo mund të çojë në norma më të ulëta vaksinimi dhe në më shumë sëmundje të parandalueshme, thonë ekspertët.
“Do të shohim më shumë shkolla që vuajnë nga shpërthime të sëmundjeve të parandalueshme me vaksina,” tha Rekha Lakshmanan, nga grupi avokues për vaksinat Immunization Partnership, për The Washington Post muajin e kaluar. “Do të shohim më shumë fëmijë të sëmurë, mundësisht më shumë fëmijë të shtruar në spital dhe, Zoti mos e dhëntë, fëmijë që vdesin nga gjëra që janë të parandalueshme.”
2. Vaksinat e reja mund të mos arrijnë në treg: Vitin e kaluar, qeveria federale miratoi vaksinën e parë për të parandaluar sëmundjen e frymëmarrjes RSV, që kryesisht prek të rriturit e moshuar dhe foshnjat. Qeveria mund të ndalojë kërkimet për vaksina premtuese si kjo.
“Nuk do t’i heqim vaksinat askujt,” tha Kennedy për NPR gjatë javës së zgjedhjeve. Por ekspertët thonë se vënia e tij në dyshim e vaksinave do të çojë pashmangshmërisht në mosbesim ndaj vaksinave të sigurta.
Skepticizmi për vaksinat është në rritje
Skepticizmi për vaksinat nuk është diçka e re. Por pandemia e vendosi politikën e shëndetit publik në qendër të vëmendjes dhe, sipas ekspertëve të shëndetit, ajo nuk doli domosdoshmërisht më e fortë.
“Bota përjetoi një traumë kolektive dhe sfidat për të parë në kohë reale sa e vështirë është të përkthehet shkenca në zhvillim e shëndetit publik në praktikë — kjo ndikoi në pikëpamjet e njerëzve për informacionin,” tha Kates, nga KFF.
Sot, pikëpamjet mbi shëndetin publik janë shumë partiake, me demokratët më të prirur se republikanët për të marrë vaksinën kundër COVID-it, sipas sondazheve të KFF. Të njëjtat sondazhe tregojnë se një numër gjithnjë e më i madh prindërish — deri në një të tretën — thonë se nuk duhet të ketë kërkesa për vaksinat në shkolla.
“Kur shëndeti publik funksionon për njerëzit, ata nuk e shohin atë,” tha Kates.
“Është në sfond për të siguruar që ushqimi, uji dhe shëndeti i një komuniteti është i sigurt. Por kur ka një problem, atëherë njerëzit e shohin atë.”
