Një studim i ri global ka zbuluar se rastet e kancerit po rriten tek moshat më të reja në pjesën më të madhe të botës – ku pjesa më e madhe e rritjes lidhet me obezitetin.
Rritja nuk kufizohet vetëm tek njerëzit nën 50 vjeç, me brezat më të vjetër që shohin tendenca të ngjashme në rritje.
Hulumtimi, i botuar këtë javë në Annals of Internal Medicine, shqyrtoi të dhënat e kancerit nga 42 vende në pesë kontinente midis viteve 2003 dhe 2017.
Shkencëtarët analizuan 13 lloje kanceri që më parë ishin raportuar se po rriteshin tek të rriturit e rinj.
Gjetjet konfirmojnë se disa lloje kanceri po bëhen vërtet më të zakonshme tek të rriturit e moshës 20 deri në 49 vjeç.
Këto përfshijnë kancerin e tiroides, të gjirit, kolorektal, të veshkave, të endometrit dhe leuçeminë – të gjitha këto panë rritje të normave në më shumë se tre të katërtat e vendeve të studiuara.
Kanceri i tiroides tregoi rritjet më të pjerrëta, me një ndryshim mesatar vjetor prej 3.57 përqind, i ndjekur nga kanceri i veshkave (2.21 përqind) dhe kanceri i endometrit (1.66 përqind).
Kanceri kolorektal , një nga kanceret me fillim të hershëm më të diskutuar, u rrit me 1.45 për qind në vit mesatarisht tek të rriturit më të rinj.
Ndërsa normat u rritën si për të rriturit më të rinj ashtu edhe për të moshuarit për shumicën e kancereve, kanceri kolorektal ishte përjashtim.
Në gati 70 përqind të vendeve, diagnozat e reja u rritën më shpejt tek të rriturit më të rinj sesa tek popullatat më të vjetra.
Studimi vuri në dukje se tendenca në rritje në shumë lloje të kancerit sugjeron se mund të ketë faktorë të përbashkët themelorë, duke përfshirë rritjen e shkallës së obezitetit, ndryshimet në dietë dhe përdorimin e antibiotikëve.
Ndërsa gjetjet nënvizojnë shqetësimin në rritje në lidhje me kanceret me fillim të hershëm, studiuesit paralajmëruan kundër përqendrimit të përpjekjeve parandaluese vetëm tek të rriturit më të rinj.
Pavarësisht rritjes së shpejtë të disa kancereve tek njerëzit nën 50 vjeç, numri i përgjithshëm i rasteve mbetet shumë më i lartë tek popullatat më të moshuara.
Për shembull, në Shtetet e Bashkuara, rreth 50,000 gra nën moshën 50 vjeç u diagnostikuan me kancer të gjirit në vitin 2022 – krahasuar me më shumë se 210,000 midis atyre mbi 50 vjeç.
Studiuesit kërkuan më shumë studime mbi shkaqet e rritjes së rasteve.
Gjetjet e fundit “mund të ndihmojnë në orientimin e prioriteteve të ardhshme të kërkimit dhe prioriteteve klinike, të tilla si nevoja për strategji të veçanta trajtimi dhe nevojat për kujdes mbështetës për pacientët më të rinj me kancer”, përfundoi raporti.
A po rriten vërtet kanceret me fillim të hershëm – apo mjekët thjesht po gjejnë më shumë raste?
Një studim i publikuar muajin e kaluar sugjeron se pjesa më e madhe e rritjes së kancerit me fillim të hershëm mund të jetë për shkak të diagnostikimit të tepërt, në vend të një rritjeje të vërtetë të sëmundjes.
Botuar në JAMA Internal Medicine, studiuesit shqyrtuan tetë kanceret me incidencën më të shpejtë në rritje – tiroide, anus, veshka, zorrë e hollë, kolorektal, endometrial, pankreas dhe mieloma – tek të rriturit nën 50 vjeç.
Ata zbuluan se, ndërsa diagnozat e këtyre kancereve janë dyfishuar afërsisht që nga viti 1992, shkalla e vdekshmërisë ka mbetur jashtëzakonisht e qëndrueshme.
Kjo sugjeron që rritja e rasteve të raportuara pasqyron kryesisht rritjen e zbulimit dhe diagnostikimit të tepërt, në vend të një rritjeje të vërtetë të sëmundjeve kërcënuese për jetën.
Autorët e studimit paralajmëruan se paraqitja e kancerit me fillim të hershëm si një epidemi rrezikon ekzagjerimin e problemit dhe mund të ketë pasoja të paparashikuara.
Diagnozat e panevojshme, për shembull, mund të imponojnë barrë të konsiderueshme emocionale, fizike dhe financiare mbi pacientët, duke i nënshtruar të rriturit e rinj, përndryshe të shëndetshëm, trajtimeve invazive dhe monitorimit afatgjatë që në fakt nuk e përmirësojnë shëndetin e tyre.
