Presidenti Donald Trump ka urdhëruar vendosjen e një takse importi prej 25% për çelikun dhe aluminin që hynë në SHBA.
Tarifat, të cilat do të rrisin kostot e importimit të metaleve në SHBA, vijnë pavarësisht paralajmërimeve për hakmarrje nga disa liderë politikë në Kanada – furnizuesi më i madh amerikan i metaleve, si dhe vende të tjera.
Bizneset amerikane të varura nga importet kanë ngritur gjithashtu shqetësime, por Trump ka thënë se planet e tij do të nxisin prodhimin vendas.
Ai paralajmëroi se nuk do të kishte përjashtime, duke thënë se po “thjeshtonte” rregullat, të cilat janë vendosur të hyjnë në fuqi më 12 mars.
“Kjo është një punë e madhe, fillimi për ta bërë Amerikën të pasur përsëri”, tha Trump.
“Kombi ynë kërkon që çeliku dhe alumini të prodhohen në Amerikë, jo në vende të huaja”, shtoi ai.
I pyetur nëse tarifat mund të rrisin çmimet për konsumatorët, presidenti amerikan u përgjigj: “Përfundimisht do të jetë më e lirë”.
“Është koha që industritë tona të mëdha të kthehen në Amerikë… kjo është e para nga shumë”, shtoi ai, duke sugjeruar se tarifat e tjera mund të fokusohen në farmaceutikë dhe çipa kompjuterikë.
SHBA është importuesi më i madh në botë i çelikut, kurse Kanadaja, Brazili dhe Meksika janë tre furnizuesit kryesorë të saj.
Vetëm Kanadaja përbënte më shumë se 50% të aluminit të importuar në SHBA vitin e kaluar. Nëse tarifat hyjnë në fuqi, ato pritet të kenë ndikimin më të madh në Kanada.
Të hënën vonë, ministri i Inovacionit i Kanadasë, Francois-Phillippe Champagne, tha se tarifat ishin “krejtësisht të pajustifikuara”.
“Çeliku dhe alumini kanadez mbështesin industritë kryesore në SHBA nga mbrojtja, ndërtimi i anijeve, energjia deri te automobilat”, tha Champagne.
Grupi lobues për prodhuesit kanadezë të çelikut i bëri thirrje qeverisë kanadeze që të hakmerret kundër SHBA-së “menjëherë”, ndërsa Kody Blois, një deputet kryesor nga Partia Liberale në pushtet e Kanadasë, tha se vendi i tij po kërkonte mënyra për të reduktuar marrëdhëniet tregtare me SHBA-në.
“Kjo po e ndryshon plotësisht atë që ka qenë një partneritet shumë i fortë”, i tha ai BBC Newshour.
Ndërkohë, çmimet e aksioneve të prodhuesve kryesorë të çelikut në SHBA u rritën të hënën në pritje të porosisë, me çmimin e Cleveland-Cliffs duke u kërcyer gati 20%. Çmimet për çelikun dhe aluminin gjithashtu u rritën, ndërsa dollari kanadez dhe pesoja meksikan ranë.
Në vitin 2018, gjatë mandatit të tij të parë, Trump njoftoi tarifa prej 25% për çelikun dhe 15% për aluminin, por përfundimisht negocioi shkurtime për shumë vende, përfshirë Australinë, Kanadanë dhe Meksikën.
“Kjo është një lloj përsëritja e vitit 2018”, tha Douglas Irwin, profesor i ekonomisë në Kolegjin Dartmouth.
“Pyetja më e madhe është pasiguria nëse kjo është një taktikë pazaresh apo nëse ai thjesht nuk dëshiron të flasë me vendet e tjera dhe me të vërtetë dëshiron të ndihmojë industrinë e çelikut në atë mënyrë”.
Javën e kaluar, Trump urdhëroi tarifa importi prej 25% për të gjitha produktet kanadeze dhe meksikane, vetëm për ta shtyrë atë plan për 30 ditë. Ai gjithashtu solli taksa të reja amerikane prej 10% për të gjitha mallrat kineze që vijnë në SHBA, duke shkaktuar hakmarrje nga Kina.
Tarifa është një taksë e brendshme e vendosur mbi mallrat kur ato hyjnë në një vend, në përpjesëtim me vlerën e importit.
Perspektiva e vendosjes së tarifave më të larta për importet në SHBA ka qenë shqetësuese për shumë liderë botërorë, sepse do ta bëjë më të shtrenjtë për kompanitë shitjen e mallrave në ekonominë më të madhe në botë.
Taksat janë një pjesë qendrore e vizionit ekonomik të Trump. Ai i sheh ato si një mënyrë për të rritur ekonominë amerikane, për të mbrojtur vendet e punës dhe për të rritur të ardhurat nga taksat.
Por ka gjithashtu shqetësime për efektin në SHBA, ku shumë prodhues brenda SHBA përdorin çelik dhe alumin në produktet e tyre dhe tani përballen me gjasat e kostove të shtuara.
Grupet e industrisë nga ndërtimi deri te prodhuesit e kanaçeve paralajmëruan se do të goditen.
Në mandatin e parë të Trump, tarifat, megjithë përjashtimet e shumta, rritën çmimin mesatar të çelikut dhe aluminit në SHBA përkatësisht me 2.4% dhe 1.6%, sipas Komisionit të Tregtisë Ndërkombëtare të SHBA.
