Presidenti i Ukrainës, Volodymyr Zelensky, ka dhënë detaje mbi një plan të përditësuar paqeje që i ofron Rusisë tërheqjen e mundshme të trupave ukrainase nga lindja, të cilën Moska e ka kërkuar.
Duke dhënë detaje mbi planin 20-pikësh të dakordësuar nga negociatorët amerikanë dhe ukrainas në Florida gjatë fundjavës, Zelensky tha se rusët do të japin përgjigjen e tyre pasi amerikanët të kenë folur me ta.
Duke e përshkruar planin si “kornizën kryesore për t’i dhënë fund luftës”, Zelensky tha se ai propozonte garanci sigurie nga SHBA-të, NATO-ja dhe evropianët për një përgjigje të koordinuar ushtarake nëse Rusia do të pushtonte përsëri Ukrainën.
Lidhur me çështjen kyçe të Donbasit lindor të Ukrainës, Zelensky tha se një “zonë e lirë ekonomike” ishte një gjë e mundshme.
Ai u tha gazetarëve se, meqenëse Ukraina ishte kundër tërheqjes, negociatorët amerikanë po kërkonin të krijonin një zonë të çmilitarizuar ose një zonë të lirë ekonomike.
“Ekzistojnë dy mundësi, ose lufta vazhdon, ose diçka do të duhet të vendoset në lidhje me të gjitha zonat e mundshme ekonomike”, tha Zelensky.
Plani 20-pikësh shihet si një përditësim i një dokumenti origjinal prej 28 pikash, të dakordësuar nga i dërguari i SHBA-së, Steve Witkoff, me rusët disa javë më parë, i cili u pa gjerësisht si i orientuar shumë drejt kërkesave të Kremlinit.
Rusët kanë këmbëngulur që Ukraina të tërhiqet nga pothuajse një e katërta e territorit të saj në rajonin lindor të Donetskut në këmbim të një marrëveshjeje paqeje. Pjesa tjetër është tashmë nën pushtimin rus.
Çështjet e ndjeshme, përfshirë çështjet mbi territorin, do të duhej të zgjidheshin “në nivelin e udhëheqësve”, por drafti i ri do t’i siguronte Ukrainës garanci të forta sigurie dhe një forcë ushtarake prej 800,000 trupash, shpjegoi Zelensky.
Pjesa më e madhe e planit të përditësuar i ngjan asaj që doli nga bisedimet e fundit në Berlin, ku morën pjesë negociatorët amerikanë Witkoff dhe Jared Kushner me udhëheqësit ukrainas dhe evropianë.
Më pas, ngjarja u zhvendos në Miami fundjavën e kaluar, ku ekipi i Presidentit të SHBA-së Donald Trump foli veçmas me të dërguarin rus Kirill Dmitriev dhe më pas me zyrtarët ukrainas dhe evropianë.
Tani duket se ka shumë më tepër detaje mbi çështjen territoriale, megjithëse është e qartë se pala ukrainase nuk arriti një konsensus.
Nëse Ukraina do të ishte e përgatitur të tërhiqte forcat e saj të rënda me pesë, 10 ose 40 km në 25% të Donetskut që ende mban për të krijuar një “zonë të lirë ekonomike”, duke e bërë atë praktikisht të demilitarizuar, atëherë Zelensky shpjegoi se Rusia do të duhej të bënte të njëjtën gjë “përkatësisht me pesë, 10 ose 40 km”.
Ai theksoi se një zonë ekonomike do të duhej të ngrihej edhe rreth centralit bërthamor Zaporizhzhia, i cili aktualisht është i pushtuar nga Rusia, dhe se trupat ruse do të duhej të tërhiqeshin nga katër rajone të tjera ukrainase – Dnipropetrovsk, Mykolaiv, Sumy dhe Kharkiv.
