Këshilltarët e Donald Trump publikisht dhe privatisht po japin propozime për t’i dhënë fund luftës së Ukrainës që do t’i dorëzonte Rusisë pjesë të mëdha të vendit për të ardhmen e parashikueshme, thuhet në një analizë të publikuar nga Reuters, bazuar në deklarimet dhe intervistat dhënë nga përsona të afërt me presidentin e zgjedhur të SHBA-ve.
Propozimet e tre këshilltarëve kryesorë, duke përfshirë të dërguarin e ardhshëm të Trump-it, Rusi-Ukrainë, gjeneral-lejtnantin e ushtrisë në pension Keith Kellogg, ndajnë disa elemente, duke përfshirë heqjen e anëtarësimit në NATO për Ukrainën nga tavolina.
Këshilltarët e Trump do të përpiqeshin të detyronin Moskën dhe Kievin në negociata me ‘karota dhe shkopinj’, duke përfshirë ndalimin e ndihmës ushtarake për Kievin nëse nuk pranon të bisedojë, por do të rrisë ndihmën nëse presidenti rus Vladimir Putin refuzon.
Trump u zotua vazhdimisht gjatë fushatës zgjedhore për t’i dhënë fund konfliktit gati tre-vjeçar brenda 24 orëve nga inaugurimi i tij më 20 janar, nëse jo më parë, por ende nuk ka thënë se si.
Analistët dhe ish-zyrtarët e sigurisë kombëtare shprehin dyshime të mëdha që Trump mund ta përmbushë një premtim të tillë për shkak të kompleksitetit të konfliktit.
Të marra së bashku, megjithatë, deklaratat e këshilltarëve të tij sugjerojnë konturet e mundshme të një plani paqeje të Trump.
Presidenti ukrainas Volodymyr Zelenskiy, duke u përballur me mungesën të ushtarëve dhe humbjet territoriale në rritje, ka shfaqur gatishmërinë se ai mund të jetë i hapur për negociata.
Ndërsa ende synon anëtarësimin në NATO, ai tha këtë javë se Ukraina duhet të gjendet një zgjidhje diplomatike për të rimarrë disa nga territoret e saj të okupuara.
Por Trump mund ta gjejë Putinin të pavullnetshëm për t’u angazhuar, thanë analistët dhe ish-zyrtarët amerikanë, pasi ai ka në këmbë ukrainasit dhe mund të ketë më shumë për të fituar duke ndjekur rrëmbimin e mëtejshëm të tokës.
“Putini nuk ka asnjë nxitim”, tha Eugene Rumer, një ish-analist i lartë i inteligjencës amerikane për Rusinë, tani me institutin kërkimor Carnegie Endoëment for International Peace.
Udhëheqësi rus, tha ai, nuk tregon gatishmëri për të hequr kushtet e tij për një armëpushim dhe bisedime, duke përfshirë braktisjen e Ukrainës nga kërkimi i saj për anëtarësim në NATO dhe dorëzimin e katër provincave që Putin pretendon si pjesë e Rusisë, por nuk i kontrollon plotësisht, një kërkesë e refuzuar nga Kievi.
Putin, tha Rumer, ka të ngjarë të rrisë kohën e tij, të marrë më shumë terren dhe të presë të shohë se çfarë koncesionesh, nëse ka, mund të ofrojë Trump për ta joshur atë në tryezën e negociatave.
Reuters raportoi në maj se Putini ishte gati të ndalonte luftën me një armëpushim të negociuar që njihte linjat aktuale të frontit, por ishte gati të luftonte nëse Kievi dhe Perëndimi nuk përgjigjeshin.
Rusia tashmë kontrollon të gjithë Krimenë, pasi e ka marrë atë në mënyrë të njëanshme nga Ukraina në 2014 dhe që atëherë ka marrë rreth 80% të Donbasit – i cili përbëhet nga Donetsk dhe Luhansk – si dhe më shumë se 70% të Zaporizhzhia dhe Kherson, dhe pjesë të vogla të rajonet e Mykolaiv dhe Kharkiv.
Në fund të fundit, një marrëveshje paqeje ka të ngjarë të varet nga angazhimi i drejtpërdrejtë personal midis Trump, Putin dhe Zelenskiy, thanë këshilltarët.
Zëdhënësi i Kremlinit Dmitry Peskov tha se “nuk ishte e mundur të komentoheshin deklaratat individuale pa pasur një ide të planit në tërësi”.
Zëdhënësja e Trump, Karoline Leavitt vuri në dukje se Trump ka thënë se “do të bëjë atë që është e nevojshme për të rivendosur paqen dhe për të rindërtuar forcën dhe frenimin amerikan në skenën botërore”.
Një ish-zyrtar i sigurisë kombëtare i Trump i përfshirë në tranzicion tha se ka tre propozime kryesore: skica nga Kellogg, një nga zëvendëspresidenti i sapozgjedhur JD Vance dhe një tjetër i avancuar nga Richard Grenell, ish-shefi i inteligjencës në detyrë i Trump.
Plani i Kellogg, i bashkautor me ish-zyrtarin e Këshillit të Sigurisë Kombëtare, Fred Fleitz dhe i prezantuar Trump në fillim të këtij viti, kërkon ngrirjen e linjave aktuale të betejës.
Kellogg dhe Fleitz nuk iu përgjigjën kërkesave për koment. Plani i tyre u raportua fillimisht nga Reuters.
