Të gjitha lagjet të cilat furnizohen nga Liqeni i Badovcit, ende nuk mund ta përdorin ujin për pije, për shkak të vlerave të larta të manganit. Kështu ka bërë të ditur Instituti Kombëtar i Shëndetësisë Publike.
“Instituti Kombëtar i Shëndetësisë Publike të Kosovës (IKSHPK) ka vazhduar monitortimin e ujit për pije të Ujësjellësit Rajonal KRU “Prishtina” që vjen nga Liqeni i Badovcit. Rezultatet nga analizat e ditës e diele (03. 11. 2024) tregojnë se vlerat e manganit sillen: Më e ulëta 0.151 mg/l (Lagja Qëndresa) deri te më e larta: 0.467 mg/L (Rr. Hyzri Talla -Kodra e Diellit). Bazuar në të dhënat si më lart, uji në tërë zonën e furnzimit nga Liqeni i Badovcit (PR 03) ende nuk mund të përdoret për pije”, thuhet në njoftim.
Në njoftim po ashtu thuhet se IKSHPK në bashkëpunim me Ujësjellësit Rajonal KRU “Prishtina” do të vazhdojnë monitorimin e rregullt të ujit dhe popullata do të mbahet e informuar.
Çift britanik gjendet i vdekur në makinë pas përmbytjeve në Spanjë
storm•/Spanjë: Terry, 78 vjeç, dhe Don Turner, 74 vjeç, me origjinë nga Staffordshire, jetonin rreth 40 kilometra larg Valencias
Një çift britanik është gjetur i vdekur në makinën e tyre pas përmbytjeve të rënda të shkaktuara nga përmbytjet e papritura që përfshinë provincën spanjolle të Valencias.
Terry, 78 vjeç, dhe Don Turner, 74 vjeç, me origjinë nga Staffordshire, jetonin në një shtëpi jashtë fshatit Pedralba, rreth 40 kilometra në veriperëndim të qytetit të Valencias.
Vajza e çiftit, Ruth O’Loughlin, konfirmoi për BBC se trupat e prindërve të saj u gjetën në makinën e tyre të shtunën.
Znj. O’Loughlin tha se ata ishin shpërngulur në Spanjë rreth dhjetë vjet më parë sepse “gjithmonë kishin dashur të jetonin në diell”.
Ajo tha se ishte informuar për zhdukjen e tyre të enjten, pasi miqtë e tyre kishin kontrolluar në shtëpi dhe kishin gjetur vetëm kafshët shtëpiake.
Nëna e saj kishte thënë se po shkonte të blinte pak gaz, shtoi znj. O’Loughlin.
Të paktën 217 persona janë konfirmuar të vdekur dhe shumë të tjerë besohet se janë ende të zhdukur pas përmbytjeve më të rënda në historinë moderne të Spanjës, që goditën rajonin lindor të Valencias javën e kaluar.
Shkatërrimi i lënë pas nga përmbytjet në Sedavi, afër Valencias/ nga: Susana Vera/Reuters
Andoni León, kryetari i komunës së Pedralbas, njoftoi gjatë fundjavës se punonjësit vullnetarë të shpëtimit kishin gjetur tre të vdekur nga përmbytjet, përfshirë çiftin britanik.
Të tre viktimat jetonin në “zona të shpërndara” jashtë qendrës së fshatit, tha z. León.
Zbulimi e çon në tre numrin e shtetasve britanikë që kanë humbur jetën si rezultat i stuhive të rrëmbyeshme që përfshinë rajonet lindore dhe jugore të Spanjës javën e kaluar.
Një burrë britanik 71-vjeçar vdiq në spital pasi u gjet me hipotermi pranë Alhaurín de la Torre në provincën e Malagës.
Z. León tha se ende “një ose dy persona të tjerë janë të zhdukur” në Pedralba. Kryetari i komunës tha se vullnetarët po kryenin detyra kërkimi dhe shpëtimi dhe se ndihmat kishin arritur në fshat, falë solidaritetit të njerëzve nga e gjithë Spanja.
Viktima e tretë e konfirmuar në Pedralba është identifikuar si Francisco Quesada, 44 vjeç, trupi i të cilit u gjet nga bashkëshortja e tij pesë ditë pas katastrofës, midis mbeturinave në shtëpinë e tij.
“Ne, familja dhe miqtë e tij, gjetëm trupin e burrit tim,” i tha Ruth Rodríguez agjencisë së lajmeve EFE.
Numri i përkohshëm i të vdekurve nga përmbytjet në të gjithë Spanjën ka arritur në 217, ku 213 viktima janë gjetur në provincën e Valencias.
Autoritetet në Castilla-La Mancha konfirmuan të dielën se trupi i një gruaje 70-vjeçare nga fshati i goditur nga përmbytjet, Letur, ishte gjetur shtatë milje nga shtëpia e saj në lumin Segura.
Qendra e Leturit pësoi dëmtime ekstreme pasi lumi lokal, një degë e Segurës, doli nga shtrati. Katër banorë të tjerë të fshatit mbeten të zhdukur.
Në Valencia, operacioni i pastrimit dhe shpëtimit vazhdon mes reshjeve të dendura gjatë natës në disa zona dhe paralajmërimeve për mundësi të tjera stuhish.
Të paktën 7,500 trupa janë dërguar, njoftoi qeveria spanjolle të hënën, mes pakënaqësisë në rritje për përgjigjen ndaj katastrofës.
Shkollat janë mbyllur në qytetin e Valencias të hënën si masë paraprake. Ushtarë nga njësia emergjente ushtarake UME vazhdojnë të pompojnë ujë dhe të pastrojnë automjete nga parkingjet nëntokësore të përmbytura, pasi dhjetëra nga viktimat e konfirmuara u gjetën në makinat që përpiqeshin t’i shpëtonin nga përmbytjet.
Kamala Harris do të kalojë gjithë të hënën në Pensilvani, 19 votat elektorale të së cilës ofrojnë çmimin më të madh midis shteteve që pritet të përcaktojnë rezultatin e Kolegjit Zgjedhor.
Zëvendëspresidentja dhe kandidatja demokrate do të vizitojë zonat e klasës punëtore, duke përfshirë Allentown dhe do të përfundojë me një miting natën vonë në Filadelfia, ku do marrin pjesë Lady Gaga dhe Oprah Winfrey.
Donald Trump planifikon të mbajë katër mitingje në tri shtete, duke filluar në Raleigh, Karolina e Veriut dhe duke u ndalur dy herë në Pensilvani me ngjarje në Reading dhe Pittsburgh.
Kandidati republikan dhe ish-presidenti e përfundon fushatën e tij ashtu siç i mbylli dy të parat, me një ngjarje të hënën vonë në mbrëmje në Grand Rapids, Michigan.
Deri më tani, rreth 77 milionë amerikanë tashmë kanë votuar, por Harris dhe Trump po bëjnë presion që të marrin miliona më shumë mbështetës të martën. Secili rezultat në ditën e zgjedhjeve do të japë një rezultat historik.
Një fitore e Trump do ta bënte atë presidentin e parë të ardhshëm që do të ishte paditur dhe i dënuar për një krim, pas gjyqit për paratë e heshtura në Nju Jork.
Ai do të fitojë fuqinë për t’i dhënë fund hetimeve të tjera federale në pritje kundër tij.
Trump do të bëhej gjithashtu presidenti i dytë në histori që fitoi mandate jo të njëpasnjëshme në Shtëpinë e Bardhë, pas Grover Cleveland në fund të shekullit të 19-të.
Nga ana tjetër, Harris po konkurron për t’u bërë gruaja e parë me ngjyrë dhe personi i parë me origjinë nga Azia Jugore që arrin në Zyrën Ovale, katër vjet pasi ajo theu të njëjtat barriera në zyrën kombëtare duke u bërë e dyta në komandë e Presidentit Joe Biden.
Zëvendëspresidentja u ngjit në krye të biletës së Demokratëve pas performancës katastrofike të Biden në një debat në qershor, duke vënë në lëvizje tërheqjen e tij nga gara.
Trump i mbijetoi me milimetra plumbit të një vrasësi të mundshëm në një tubim në Butler, Pensilvani.
Detajet e Shërbimit të tij Sekret penguan një përpjekje të dytë në shtator, kur një person i armatosur kishte vendosur një pushkë, ndërsa Trump po luante golf në një nga kurset e tij në Florida.
Harris, 60 vjeçe, ka minimizuar natyrën historike të kandidaturës së saj, e cila u materializua vetëm pasi presidenti 81-vjeçar përfundoi ofertën e tij për rizgjedhje, pasi debati i tij në qershor kundër 78-vjeçarit Trump theksoi pyetjet për moshën e Biden.
Në vend të kësaj, Harris e ka paraqitur veten si një ndryshim brezi, ka theksuar mbështetjen e saj për të drejtat e abortit pas vendimit të Gjykatës së Lartë të vitit 2022 që i dha fund të drejtës kushtetuese për shërbimet e abortit, si dhe vuri në dukje rregullisht rolin e ish-presidentit në sulmin e 6 janarit në Kapitolin e SHBA.
Duke mbledhur një koalicion që varion nga progresistët si Republika Alexandria Ocasio-Cortez e Nju Jorkut te ish-zëvendëspresidenti republikan Dick Cheney, Harris e ka quajtur Trump një kërcënim për demokracinë dhe në fund të fushatës madje ka përqafuar kritikën se Trump është përshkruar me saktësi si një “fashist”.
Pas reshjeve të mëdha të shiut, disa pjesë të Arabisë Saudite u mbuluan nga një borë e hollë.
Departamenti Meteorologjik i Arabisë Saudite ka paralajmëruar se ka mundësi për stuhi në shumicën e zonave të Al Jafa-s në ditët në vijim.
Reshjet e dendura të shoqëruara me sasi të mëdha breshri kanë prekur pjesë të rajonit Al Jaffa që nga e mërkura e kaluar, ndërsa dje reshjet e borës mbuluan zonat malore.
Ish-kryetari i Këshillit Kombëtar Shqiptar në Luginën e Preshevës, Ragmi Mustafi, ka reaguar ashpër ndaj vendimit të Gjykatës Supreme të Serbisë për të mos dënuar Aleksandar Vulinin, ish-ministrin e Mbrojtjes, aktualisht zëvendëskryeministër i Serbisë, për deklaratat e tij të cilësuara si diskriminuese dhe denigruese ndaj shqiptarëve.
Në një postim në profilin e tij zyrtar në rrjetin social Facebook, Mustafi theksoi se, “kur Gjykata Supreme e Serbisë me firmën e gjyqtares Dragana Marinkoviq, zgjedh ta mbyllë sytë ndaj diskriminimit flagrant dhe gjuhës denigruese të Aleksandar Vulin, nuk bën asgjë tjetër veçse nxjerr në pah një realitet të hidhur: sistemi i drejtësisë në Serbi vazhdon të jetë peng i politikës.”
Mustafi e vuri në pah përdorimin e termit “shqiptari” nga Vulini, duke e cilësuar atë si një përpjekje për “të ulur dinjitetin e shqiptarëve, për t’i përjashtuar, për t’i kriminalizuar dhe për t’i çuar në një ndarje të thellë etnike”.
Ai kritikoi vendimin e gjykatës, që në vend se të ndëshkonte gjuhën denigruese, e ka mbrojtur atë.
“Vendimi i Gjykatës Supreme e çon këtë çështje pranë Gjykatës Kushtetuese të Serbisë,” deklaroi Mustafi, duke theksuar se pas këtij hapi, rasti do të dërgohet në Gjykatën Evropiane për të Drejtat e Njeriut në Strasburg, siç tha ai, “për të kërkuar atë që na mohohet sot në Serbi”.
Mustafi, i cili ka ngritur këtë padi që nga gushti i vitit 2019, deklaroi se çështja përbën një provë të madhe për sistemin serb të drejtësisë.
“Kjo nuk është vetëm betejë ligjore, është betejë për dinjitetin, për të drejtat e shqiptarëve dhe për respektin e tyre,” shkroi ai, duke përfunduar se për të dhe komunitetin që ai përfaqëson, “Strasburgu do të jetë një arenë ku do të kërkojmë me ngulm atë që na mohohet sot në Serbi”.
Për entuziastët e fitnesit, proteina është e rëndësishme për riparimin, rikuperimin dhe rritjen e muskujve.
Por për shumë njerëz, ngrënia e proteinave të larta është bërë një fokus i tillë i dietës së tyre, saqë ata përfundojnë duke e tepruar me lëndët ushqyese, ndërsa kursejnë në ato të tjera jetike.
Pse proteina është kaq e rëndësishme?
Proteina është një pjesë kyçe e dietës sonë. Ndihmon me metabolizmin, imunitetin, duke na mbajtur të ngopur dhe të kënaqur pas ngrënies, mbështet humbjen e peshës dhe stimulon rritjen e muskujve, tha Abbey Sharp, dietologe.
Sa proteina keni nevojë çdo ditë?
Udhëzimet dietike të Departamentit Amerikan të Bujqësisë për të rriturit, rekomandojnë që 10% deri në 35% e kalorive tuaja ditore vijnë nga burimet e proteinave. Për një dietë me 2000 kalori, kjo do të ishte midis 200 dhe 700 kalori çdo ditë.
Shumica e dietologëve rekomandojnë një konsum ditor prej 0,8 deri në 1,2 gram proteina për kilogram peshë trupore për të rriturit.
Dikush që peshon 140 kilogramë duhet të synojë për 51 deri në 76 gram proteina në ditë.
Në përgjithësi, njerëzit nuk kanë nevojë të shqetësohen se sa proteina hanë në ditë, thotë dietologia Federica Amati.
Kjo sepse për sa kohë që hani mjaft kalori gjatë ditës, ka të ngjarë të përmbushni ose tejkaloni nevojat tuaja për proteina, thotë Amati.
Megjithatë, nevojat për proteina ndryshojnë në varësi të stilit të jetesës, moshës dhe gjinisë. Të moshuarit kanë nevojë për më shumë proteina. Sharp rekomandon që ata të rrisin marrjen e tyre ditore të proteinave në 1.8 gram për kilogram peshë trupore.
Sa proteina duhet të hani nëse stërviteni?
Nevojat tuaja për proteina do të ndryshojnë kryesisht bazuar në nivelin tuaj të aktivitetit, thotë Stella Volpe, presidente e Kolegjit Amerikan të Mjekësisë Sportive dhe dietologe.
“Kjo varet nga frekuenca, intensiteti, lloji dhe koha që ata kalojnë duke ushtruar”, thotë Volpe për Fortune .
Nëse jeni dikush që bën 20 deri në 30 minuta stërvitje çdo ditë, atëherë ndoshta nuk keni nevojë të shqetësoheni për të ngrënë më shumë proteina.
Megjithatë, për ata që bëjnë ushtrime të rënda, duke përfshirë edhe maratonën apo ngritjen e peshave të rënda, do të duhet të rrisin marrjen e tyre ditore deri në 1.5 gram për kilogram të peshës trupore.
Presidentja pro-BE e Moldavisë Maia Sandu ka pretenduar një mandat të dytë pas një balotazhi të tensionuar zgjedhor që shihet si një zgjedhje midis Evropës dhe Rusisë.
Me shumicën e votave të numëruara, Sandu kishte fituar 55% dhe në një fjalim natën vonë, ajo premtoi të ishte presidente për të gjithë moldavët.
Rivali i saj Alexandr Stoianoglo, i cili mbështetej nga Partia pro-ruse e Socialistëve, kishte bërë thirrje për një marrëdhënie më të ngushtë me Moskën.
Gjatë ditës, këshilltari i presidentes për sigurinë kombëtare, tha se kishte pasur “ndërhyrje masive” nga Rusia në procesin zgjedhor të Moldavisë që kishte “potencial të lartë për të shtrembëruar rezultatin”.
Rusia e kishte mohuar tashmë ndërhyrjen në votime, të cilat erdhën një javë pas një tjetër zgjedhjeje të rëndësishme të Evropës Lindore në Gjeorgji, presidenti i së cilës tha se kishte qenë një “operacion special rus”.
Stoianoglo, i cili u shkarkua si prokuror i përgjithshëm nga Sandu, ka mohuar të jetë pro Kremlinit.
Ndërsa qendrat e votimit u mbyllën, si Maia Sandu, 52-vjeçare, ashtu edhe rivali i saj falënderuan votuesit, me Stoianoglo që fliste në rusisht dhe në rumanisht. Megjithëse rumanishtja është gjuha kryesore e Moldavisë, rusishtja flitet gjerësisht për shkak të së kaluarës së saj sovjetike.
Pjesëmarrja në 54% ishte e lartë, veçanërisht në mesin e votuesve emigrantë në qendrat e votimit jashtë vendit.
Ajo u prezantua me këngën “Jeta jem”, një projekt muzikor që premton të jetë një nga baladat më të fashme të artistes.
Në intervistën me Ardit Gjebrean, Fifi rrëfeu ndjesitë që fshihen pas krijimit “Jeta jem”.
“Jeta jem është një këngë që e kam shkruar në një periudhë ku më është dukur se isha e vetme edhe pse jam me partner, e jam bërë nënë. Me duket se “postpartum” me kapi pak më vone nga se u bëra nënë”.
Fifi në këtë këngë i kërkon partnerit të saj që të jetë bashkëpunues dhe t’i kërkojë dashuri dhe respekt.
E kjo vjen si një thirrje e Fifit për të gjithë çiftet e dashuruar, të cilët në momente të ndryshme mund të kenë edhe kriza dashurie.
Më shumë se 200 njerëz kanë vdekur në Spanjë pasi vende u godit nga reshje shiu sa për një vit.
Së fundmi kishte të paktën 210 vdekje të konfirmuara në Valencia, dy në Castilla La Mancha dhe një në Andaluzi.
Autoritetet lokale lëshuan paralajmërime të martën vonë, por shumë thonë se kjo u dha atyre pothuajse aspak kohë për t’u përgatitur për kushtet që kishin vrarë dhjetëra.
Si filluan përmbytjet?
Shiu i dendur kishte filluar tashmë në pjesë të Spanjës jugore të hënën. Në kontrast me zonat si Malaga, shiu nuk filloi në rajonin më të goditur të Valencias deri rreth orës 19:00 të së martës.
Në orën 20:00, njerëzit në Valencia morën alarme telefonike duke i paralajmëruar ata të mos largoheshin nga shtëpitë e tyre, shkruan skynews.
Por deri atëherë, shumë ishin tashmë të bllokuar në kushte të rrezikshme, veçanërisht në jug të qytetit ku një rrugë kryesore ishte përmbytur, duke lënë shoferët të ngecur në veturat e tyre.
Deri të mërkurën në mëngjes, më shumë se 50 njerëz ishin gjetur të vdekur.
Zona Chiva e Valencias ishte goditur nga 491 litra për metër katror shi në tetë orë – rreth 65 litra për metër katrorë bie zakonisht gjatë gjithë tetorit.
Bëhet e ditur se stuhitë u përhapën në perëndim të mërkurën mbrëma dhe të enjten, me kushte vdekjeprurëse edhe në Andaluzi dhe Castilla La Mancha.
Çfarë i shkaktoi ato?
Shiu i dendur nuk është i pazakontë në të gjithë Spanjën lindore në këtë periudhë të vitit. Shkaktohet nga një fenomen moti i quajtur DANA – ‘depresion aislada en niveles altos’ në spanjisht – që përkthehet si ‘sistem i izoluar me presion të ulët në nivele të larta’.
DANA ndodh kur:
Ajri i ftohtë nga veriu lëviz në jug;
Ajri i ngrohtë më pas fryn mbi Mesdhe, duke u ngritur shpejt dhe duke formuar re të rënda;
Presioni i ulët nga veriu bllokohet nga presioni i lartë mbi ujë, duke bërë që ai të ngadalësohet ose të ndalet plotësisht.
Kjo krijon kushte të ngjashme me stuhinë që nuk mund të lëviz askund tjetër – kështu që shiu bie mbi të njëjtën zonë për një periudhë të qëndrueshme kohore.
Çfarë roli luajti ndryshimi i klimës?
Siç raportohet, ndryshimi i klimës po e bën shiun e dendur më keq, dhe për këtë arsye më të rrezikshëm. Kjo për shkak se ajri më i nxehtë është në gjendje të mbajë më shumë lagështi. Pra, kur bie shi, lëshon më shumë ujë.
Rritja aktuale me 1.3 gradë Celsius në temperaturat globale që nga koha para-industriale do të thotë se ajri mund të mbajë rreth 9% më shumë lagështi.
Dhe temperaturat më të larta të sipërfaqes së detit në Mesdhe janë një “motor kyç” i stuhive të forta, sipas Dr. Marilena Oltmanns, shkencëtare hulumtuese në Qendrën Kombëtare të Oqeanografisë në Southampton.
Bota është në rrugën e duhur për ngrohjen prej 3,1 gradë Celsius deri në fund të këtij shekulli, gjë që pritet të bëjë shiun më të dendur, duke rritur shanset për përmbytje të shpejta dhe duke u dhënë zonave pak kohë për t’u përgjigjur.
Profesor Mark Smith, ekspert në shkencën dhe shëndetin e ujit në Universitetin e Leeds, shton se verat më të nxehta gjithashtu thajnë tokën, që do të thotë se thith më pak shi – dhe më shumë prej tij derdhet në lumenj dhe liqene – të cilat përmbyten më shpejt.
A do të vazhdojnë të ndodhin?
Një paralajmërim i kuq i motit ka qenë në fuqi për zonën Huelva të Andaluzisë deri të premten pasdite. Përtej periudhës së paralajmërimit, stuhitë do të vazhdojnë në disa pjesë të Spanjës për disa ditë.
Në terma afatgjatë, Oltmanns thotë: “Duke pasur parasysh trendin afatgjatë të ngrohjes, si në temperaturat e sipërfaqes së detit në rajonin e Mesdheut ashtu edhe në temperaturën globale të ajrit, ne presim që ngjarjet si ajo e vërejtur aktualisht në Spanjë të bëhen më të shpeshta”.
Chiva dhe zona përreth e goditur vuajnë gjithashtu nga gjeografia fatkeqe e të qenit në një ujëmbledhës lumi – ku uji ushqehet në lumin Turia – dhe afër maleve. Dhe nuk është shumë larg nga deti. Kjo do të thotë se uji ka pak shanse të absorbohet në tokë dhe kështu grumbullohet shumë shpejt.
Sot në Vjenë të Austrisë, do t’i fillojë punimet Forumi Ekonomik i Vjenës. Programi i Forumit të 21-të Ekonomik të Vjenës të këtij viti i kushtohet temës “Ekonomia rajonale si pjesë e ekonomisë evropiane dhe globale”.
Në këtë forum Kosova do të përfaqësohet nga kryeministri i Kosovës, Albin Kurti. Ai do të marrë pjesë në panelin ku do të flitet për temën “Bashkëpuni ekonomik është më i rëndësishëm se kurrë”.
Ky forum ofron një platformë për liderë politikë, ekspertë dhe përfaqësues të sektorit privat për të diskutuar sfidat dhe mundësitë në fushën e ekonomisë.
